රෙද්ද පල්ලෙනුත් කටේ නරි වදන්...

තට්ටුව දාමුද දොරේ සීනුවට - දොරින් එපිට තිබුණත් මොනවා

ගෙවිලා විසි තුන විසි දෙක වාගෙම - 

            ඉක්මනටම කාලය                 යනවා
ඉර පායනවා, ආයෙ බහිනවා -

           නවතන්නට ජගතෙක්          නැතුවා
පන්සිල් අරගෙන, බණත් කියාගෙන -

            සීලෙත් රකිමින් ගොඩ           වඩවා-
ගන්න දහංගැට ගහ-ගහ හිටිද්දි - 

            අපටත් වේවිද         මොන-මොනවා

තට්ටුව දාමුද දොරේ සීනුවට -
              දොරින් එපිට තිබුණත්  මොනවා
මේ වාරේ නං වෙනසක් වේවියි -
              කියලා හැම  තැන     පැවසෙනවා
ඔක්කොම හොඳටම කෙරුවය කියලා -
              හම්පඩ ලොක්කන් මොර දෙනවා
තවත් කරන්නට; හොඳටම අපහට -
              එයාල හරිබරි           ගැස්සෙනවා

අර්බුදයක් තියෙනවලු ආර්ථික
          මෙච්චර - කෙරුවාටත්    පස්සේ
සීයට හැටකට වැඩිය පවුල්වල -
          ආදායම කොහොමද     බැස්සේ
මාසික වියදම අහසට නැඟලලු -
          තවත් කතාවක් සැරට      ඇසේ
පහෙන් පංගුවක් රටේ පවුල්වල -
          උදවිය එරිලලු ණය          අස්සේ

දුප්පත් මිනිහගෙ නාඩි ගැහෙන හැටි - දැනෙන ලොක්කො ඉන්නවද මෙහේ 

'මෙරට තුළ පවතින ආර්ථික අර්බුදය හේතුවෙන් මේ වන විට මෙරට පවුල්වලින් 60.5% ක මාසික ආදායම පහළ බැස ඇති බව නවතම සමීක්ෂණයකින් අනාවරණය වී තිබේ. ජන හා සංඛ්‍යාලේඛන දෙපාර්තමේන්තුව විසින් මෙම සමීක්ෂණය සිදු කර ඇත.

මෙරට පවුල්වලින් 60.5% ක මාසික අදායම මෙලෙස අඩු වන විට පවුල්වලින් 91% ක සාමාන්‍ය මාසික වියදම ඉහළ ගොස් ඇති බව සමීක්ෂණයෙන් අනාවරණය වී ඇති බවද එම දෙපාර්තමේන්තුව පවසයි.

එමෙන්ම, මෙරට පවුල්වලින් 22% ක් ආර්ථික අර්බුදය නිසා ලබාගත් ණය හේතුවෙන් පීඩාවට පත්ව ඇති බව ද අනාවරණය වී තිබේ....’

හැටයි හැටපහයි බිත්තර, අඩු වෙයි -
         කියනව ඇහුණා පහුණු            දොහේ
බොම්බයි ළූනුත් තවම මිල වැඩියි -
         වෙනසක් වේවිද දුරුතු                මහේ
තමන් ඇහේ ඇති පරාලෙ නොදැකම -
         දකින්නෙ රොඩ්ඩයි අනුන්          ඇහේ
 දුප්පත් මිනිහගෙ නාඩි ගැහෙන හැටි -
         දැනෙන ලොක්කො ඉන්නවද    මෙහේ

කනව නෙවෙයි ලෙව කනවා විතරයි -
                        රට්ටුන් සේරම          හූල්ලමින්
මැති-ඇමැතින් නං ‘දුකට පුං’ ගහං -
                        සවාරි ගිහිල්ල පවුල්        පිටින්
දියවන්නාවට උන්ව යවපු අය -
                        ළිපටම වැටිලා ඇත   කබලෙන්
ආර්ථිකේ වැටුණාම දරුවනගෙ -
                        ඉගැනිල්ලත් අඩු වෙලලු බොලං

දරුවො සන්දියේ හීන දක්ක හැටි -
                        තාමත් මතකයි අද    වාගෙයි
අලුත් ඇඳුම්, පොත්, සපත්තු, සෙරෙප්පු -
                        ජනේරුවෙදි ළමුනට ලැබුණයි
දැන් කාලේ සිරිලකේ දරුවනට -
                        ඒ වාගේ සිහිනත්       අකැපයි
ඉගෙන ගත්තු අය පුළුවන් විදිහෙන් -
                        ඉක්මනටම මෙරටින් පිටවෙයි

දෙයියන්ටත් තම පඬුරු රකින්නට - නොහැකි වෙලාවකි මේ ලැබුවේ

‘... මාසික වියදම වැඩි වූ පවුල් අතරින් 99.1%කගේ ආහාර වියදම ඉහළ ගොස් ඇති බවත්, 83%කගේ ගමනාගමන ගාස්තු ඉහළ ගොස් ඇති බවත් එම සමීක්ෂණයෙන් අනාවරණය වී ඇතැයි එම දෙපාර්තමේන්තුව පවසයි.

වයස අවුරුදු 3- 21 අතර 54.9% කගේ අධ්‍යාපනයට ආර්ථික අර්බුදය බලපෑමක් එල්ල කර ඇති බවත්, එම සමීක්ෂණයෙන් හෙළි වූ බව ජන හා සංඛ්‍යාලේඛන දෙපාර්තමේන්තුව සඳහන් කරයි.

අධ්‍යාපනයට බාධා එල්ල වූ අය අතරින් 53.2% ක් ලිපිද්‍රව්‍ය වලට යන වියදම අවම කර හෝ ලිපිද්‍රව්‍ය මිලදී ගැනීමෙන් වැළකී ඇති බවත්, 44% ක් අලුත් නිල ඇඳුම් මිලදී ගැනීමට යන වියදම කපා හැරීමට හෝ මිලදී නොගෙන සිටීමට යොමු වී ඇති බවත් ජන හා සංඛ්‍යාලේඛන දෙපාර්තමේන්තුව ප්‍රකාශ කරයි....’ 

හිතට නිවන අඩු හින්දද මන්දා -
                         මිනිස්සු වැඩියෙන් ලෙඩ  වෙන්නේ
ලෙඩ වෙන තරමට දැන් දැන් කවුරුත් -
                         නැහැනෙ බේත් ගන්නට   යන්නේ
බෙහෙත්-හේත් ජාවාරම වාසියි -
                         ලොක්කොම මැදිහත් වී    ඉන්නේ
‘කොමිස් වැඩියි නං, ලෙඩ්ඩු මැරුණදෙන් -
                         කොලිටියටත් හෙණ ගහපන්නේ’

‘ඉස්පිටිතාලේ බෙහෙත් මොකුත් නෑ’ -
                        පුංචි සිඤ්ඤොලා කියනු ඇසෙයි
‘තිබ්බත් එව්වා කිසිම ගුණක් නෑ’ -
                        සිරිබිරිසුත් කියනවා          තමයි
‘දොස්තරලත් නෑ, රට පැනලානේ’ -
                       බෙම්පි ආතටත්       හීල්ලෙතෙයි
‘පාට මොක වුණත්’ හුඟක්ම ලොක්කෝ -
                      තොත්ත බබ්බු වාගේ    හිඳිතෙයි

‘අම්මගෙ අක්කගෙ කණකර උගසේ -
                            තියලයි හදිසිය        පිරිමැහුවේ’
‘සින්න වුණාවේ, ඒවා සේරම –
                            පණ ගැට ගහගන්නයි  බැලුවේ’
දොර දොර කියවෙයි නිතර තැනින් තැන -
                            දෙයියොත් නැත පිහිටට  ආවේ
දෙයියන්ටත් තම පඬුරු රකින්නට -
                            බැහැ වාගෙයි නෙව ඇන්නෑවේ   

නැතිනං මෙලහට ලංකාවේ නැත - දුප්පත්කම කියනා රෝගේ

‘... ආර්ථික අර්බුදය පැවැති කාල සීමාවේදී 29% ක පමණ ජනතාවක් රෝගයන්ට ගොදුරු වී ඇති බවත්, ඉන් 7% ක් සෞඛ්‍ය ප්‍රතිකාර ගන්නා ක්‍රියාපටිපාටිය ආර්ථික අර්බුදය හේතුවෙන් වෙනස් කර ඇති බවත් එම සමීක්ෂණයෙන් අනාවරණය වූ බව ජන හා සංඛ්‍යාලේඛන දෙපාර්තමේන්තුව සඳහන් කරයි.

එසේ ක්‍රියා පටිපාටිය වෙනස් කළ රෝගීන් පිරිසෙන් 35.1% ක් ප්‍රතිකාර ගන්නා ස්ථානය වෙනස් කර ඇති බවත්, 33.9% ක් රෝගය උත්සන්න වූ පසු පමණක් ඖෂධ ගැනීමට පෙළඹී ඇති බවත් එම සමීක්ෂණයේදී අනාවරණය වී ඇත. ප්‍රතිකාර ගැනීමේ ක්‍රියාපටිපාටිය වෙනස් කිරීමට මූලික හේතුව ලෙස 81.7% සඳහන් කර ඇත්තේ මුදල් නොමැතිකම බව ජන හා සංඛ්‍යාලේඛන දෙපාර්තමේන්තුව පවසයි.

ජනතාව අතර සිටින අදායම අඩුවූ පවුල්වලින් 73.6%ක් කිසිම ක්‍රියා මාර්ගයක් ඒ වෙනුවෙන් ගෙන නොමැති බවත්, 6.6% ක් අමතර අදායම් මාර්ගයක් හෝ අමතර රැකියාවක් සොයාගෙන ඇති බවත් ජන හා සංඛ්‍යාලේඛන දෙපාර්තමේන්තුව ප්‍රකාශ කරයි.

ආදායම අඩූවූ පවුල් ඒ වෙනුවෙන් ගත් ක්‍රියාමාර්ග අතර ණය ලබා ගැනීම, උකස් කිරීම, අනෙක් අයගෙන් ආහාර හෝ මුදල් ඉල්ලා ගැනීම ආදිය වන බව ද දෙපාර්තමේන්තුව සඳහන් කරයි...’

පාස්කු ඉරිදා බෝම්බෙ එක්කම -
                              පටන් ගත්තෙ මේ විපත්  හැම
සමහරු කියතිලු, එයින් පෙනෙනවා -
                              මේවා ටැපලිල ඇති         තරම
ඉහඳ පණුවො political හැම තැනම -
                              ගඳ ගස්සනවා මුළු          රටම
උන් රට කනවා; අපි ණය වෙනවා -
                              මේව අපිම කරගත්       කරුම 

‘බෝම්බෙ මදිවට කෝවිඩ් ආවා -
                              රටේ අහේතුවකට     වාගේ
නැතිනං මෙලහට ලංකාවේ නැත -
                              දුප්පත්කම කියනා  රෝගේ
ආයෙත් බලයට ඇවිත් මවන්නං -
                              දුගියා රජ කරවන  යෝගේ’
කලින් වගේමයි උන්ගේ බොරු බස් -
                              රැවටෙනවද ඉස්සර  වාගේ

ඇත්තෙ හුඟක් නැත, බොරුවෙ ගොඩක් ඇත -
                             බොරු වැපිරීමත් හරි             ලේසියි
පිරිත් කැටි කරල, මුට්ටිවල දමල -
                             ගඟට අතෑරිය හැටි           මතකෙයි
විස්කම් දොස්තරතුමනුත් අන්තිමෙ -
                             කෝවිඩ්වලටම ගොදුරු          වුණයි
මිත්‍යා ඇදහිලි පස්සෙන් ගියහොත් -
                             කාගෙත් ඉරණම හොඳ නැති  වෙයි 

ගෙදර යවන්නට සූදානම් වෙමු - ඉවර වෙන්න පෙර විසි හතර!

‘... ආර්ථික අර්බුදයේ ආරම්භය 2019 පාස්කු ඉරුදින ප්‍රහාරයත් සමඟ සිදුවන බවත්, එය කොවිඩ් වසංගතයත් සමඟ තවත් දරුණු වූ බවත් එම සමීක්ෂණයෙන් අනාවරණය වූ බව එම දෙපාර්තමේන්තුව සඳහන් කරයි. 

ආර්ථික අර්බුදයත් සමඟ ශ්‍රී ලාංකිකයන් අභියෝග විශාල සංඛ්‍යාවකට මුහුණ දී ඇති බවත්, ඒ අතර සිය පවුලේ සාමාජිකයන්ගේ යහපැවැත්ම සහතික කිරීමද තිබෙන බවත් ජන හා සංඛ්‍යාලේඛන දෙපාර්තමේන්තුව වැඩිදුරටත් පෙන්වා දෙයි.’ 

2023 දෙසැම්බර් 31 වෙනිදා ‘ගොසිප් ලංකා නිව්ස්’ අඩවියට ‘නවෝද්‍යා පවනි’ සපයා තිබුණු ‛හොඳටම කළ හැටි හෙළි වෙයි- ආර්ථික අර්බුදය හමුවේ ජනතාව කබලෙන් ළිපට’ ප්‍රවෘත්තිය කියවද්දී නිදිගෙ සිතෙහි ජනිත වුණු සහසක් සිතුවිලිවලින් කිහිපයකි, සහෘද පාඨක ප්‍රජාවගේ ‘දැනුවත් රස වින්දනය’ උදෙසා මෙසේ කවි ලෙස ඉදිරිපත් කළේ. 

උත්තර නොදන්න පුරස්න තිබ්බම -
                             ප්‍රශ්න පත්තරේ මොකද කළේ
කියලා මතකද, ටක් ටික් ගැහුවා -
                             යොදවා අපගේ  ටිකිරි මොළේ
ඒ පුරුද්දමයි තවම තියෙන්නේ -
                             අතට ආවහම ඡන්ද    කොළේ
දැන් ඒ පුරුද්ද අතහැර ‘නිවැරදි
                             තීරණ’ ගන්නට නිසි    කාලේ!  

පිනාල රජ වෙන, ක්‍රමයේ නිරුවත -
                            පෙනුණු බවත් අමතක නොකර
කණා මුට්ටි බිඳිනවා වගේ මේ -
                           රටේ නායකයො පත්     නොකර
රැයේ වැටුණු වළ මතකෙ තියාගෙන -
                           හොර නඩයේ එකෙකුත්     නෑර
ගෙදර යවන්නට සූදානම් වෙමු -
                           ඉවර වෙන්න පෙර විසි      හතර ෴0෴