මට වෙච්ච දේ - පළමුවෙනි කොටස

‘...සුළඟින් මතු වන විශාල රළ පාරවල් පෙනෙන විට අප මුහුදට ඉතා පාතින් ගමන් කරතියි මට බියක් ඇති විය. එහෙත් එම බිය පහ කරමින් යානය ඉහළ නැංගේය. මුහුදේ රළ පහර නොපෙනී ගොස් විල්ලුද රෙද්දක් මෙන් නිල් පැහැයෙන් බබලන අතරක් නැති තැනිතලාවක් පමණක් දකින්නට ලැබිණ.

මගේ අම්මාත්, තාත්තාත්, මව් බිමත් මගේ සිහියට නැඟෙන්නට විය.

අපි වලාකුළු උඩින් ගමන් කරන්නට වීමු.

යළිත් මගේ අම්මාත්, තාත්තාත්, මව් බිමත් මගේ සිහියට නැඟෙන්නට විය. අම්මාත්, තාත්තාත් අසීමිත ශෝකයෙන් දැන් ආපසු යනු ඇත. ගෙදර යන ඔවුන් පෙර පුරුදු දුක්ඛිත ජීවිතයට යළිත් පිවිසෙනු ඇත.
පිටරට සේවය කරන අයට විශේෂ දීමනාවන් ලැබෙන නිසා මගේ පඩිය පෙර මෙන් හත් අට ගුණයකින් වැඩි වෙයි. කෙසේ හෝ අඩු වියදමකින් ජීවත්වී එම පඩියෙන් සෑහෙන කොටසක් ගෙදරට යැවිය යුතු බව තරයේ සිතට ගත් මම මඳක් සිත සැහැල්ලු කර ගතිමි.’

පීකිං බලා පිටත් වන ගුවන් යානය අහසට නැඟෙන වෙලාවේ තිලකපාල හිතුවේ එහෙමය!

සංජේ මට ගෙනවිත් දුන් ‘මට වෙච්ච දේ’ පොතේ ප්‍රධාන චරිතය තිලකපාලය. උත්තම පුරුෂ කෝණයෙන් ලියැවී තිබෙන ඒ ප්‍රබන්ධ කෘතියේ කතාව කියන්නේ තිලකපාලයි.
ඩිමයි 1/8 සයිස් එකේ, පිටු 160ක පොතක් වන එහි, 150 වන පිටුවේ යට කොටසය, ඉහතින් ඔබ කියෙව්වේ; ඒ හත්වෙනි පරිච්ඡේදයේ අන්තිම හරියයි. මෙන්න: ඊළඟට මා උපුටා දක්වන්නේ පොතේ අන්තිම පරිච්ඡේදයයි.

‘8 වෙනි පරිච්ඡේදය

ගුවන් යානය පීකිං නුවර ගුවන් තොටුපළට සේන්දු විය. මා ඉන් අවතීර්ණ වන විට මා, දුටු මනතින්ම සිංහලයෙකු ලෙස හඳුනා ගත හැකි කෙනකු පැමිණ මට ආචාර කොට මා පිළිගත්තේය.

“ඔයා නේද තිලකපාල?” මා ළඟට පැමිණි අමුත්තා ඇසීය.

“ඔව්! මම තමයි. ඔයා?”

“මම ගුණසේකර. චීනයේ ලංකා තානාපති කාර්යාලයේ ලිපිකරුවෙක්.”

මේ නගරෙ මිනිස්සු ඉන්නෙ ඔය වගේ...

ගුණසේකර මා අතෙහි වූ සූට්කේසය, මගේ විරුද්ධත්වය නොතකාම අතට ගෙන අසල වූ මෝටර් රියට දමා ගත්තේය.

ඉක්බිතිව අපි දෙදෙනා මෝටර් රියට නැඟ ගමන් ආරම්භ කළෙමු. ටික දුරක් මහා මාර්ගයක ගමන් කළ මෝටර් රිය කුඩා වීථියකට හැරුණේය.
වීථිය දෙපස අතරක් නැතිව ගොඩනංවන ලද තට්ටු ගෙවල් විය. සූර්යාලෝකය සෑම ස්ථානයකම පැතිර තිබිණ. තට්ටු ගෙවල් හැම එකකම නා නා වර්ණයෙන් යුත් කොඩි ඔසවා ඇති සැටියක් මට පෙනුණේය. මේසා මහත් කොඩි සංඛ්‍යාවක් ඔසවන ලද මැඳුර මොනවාදැයි මම ගුණසේකරගෙන් ඇසුවෙමි.

මගේ ප්‍රශ්නයට ඔහුට සිනා ආයේය.

“ඒ කොඩි ඇදල නෙවෙයි, රෙදි වනල. මේ නගරෙ මිනිස්සු ඉන්නෙ ඔය වගේ තට්ටු ගෙවල්වල තමයි. යම්තම් අව්ව රැල්ලක් පායපු හැටියෙ කොඩි ඇද්දා වගේ හැම ගේකම සෝදපු රෙදි වනනව.”

මට කාරණය අවබෝධ විය. ජනගහණයේ අධිකකම නිසා, මෙහි ජනයා වැඩිකොටම වෙසෙනුයේ තට්ටු ගෙවල්වලය.

මා කෙළින්ම චීනයේ ලංකා තානාපති කාර්යාලයට කැඳවාගෙන ගිය ගුණසේකර එහිදී, සේවයේ නියුක්ත නිලධාරීනට මා හඳුන්වා දුන්නේය. තානාපතිතුමා රාජකාරි කටයුත්තක් සඳහා බැහැර ගොස් සිටි හෙයින් එදින ඔහු හඳුනා ගැනීමට නොහැකි විය.

එදින මට කාර්යාලයේ කිසි වැඩක් පැවරුණේ නැත. ගුණසේකර කෙටි නිවාඩුවක් ගෙන මා ඔහු වෙසෙන තැනට කැඳවාගෙන ගියේය. මටද එහි නවාතැන් ගැනීමට කටයුතු පිළියෙළකොට තුබුණි. එය අනික්වා මෙන් තට්ටු ගෙයක් නොවීය. අධික ශීත දේශගුණය වළක්වා ගැනීම සඳහා යොදා ඇති යන්ත්‍රෝපකරණයන්ගෙන් හෙබි එම නිවාසය බෙහෙවින්ම මගේ සිත් ගත්තේය. පීකිං නුවරට පැමිණි වේලේ සිට අධික සීතල නිසා මට දැනුණු අපහසුකම මේ නිවාසයට ඇතුළු වූ පසු අවසන් විය.

මමද එපරිද්දෙන්ම ඔහුට ඇලුම් කිරීමට පුරුදු වීමි!

අපේ විද්‍යාලයේම අධ්‍යාපනය ලැබූ ජයසිංහ මහතා මට හඳුනා ගැනීමට පුළුවන් වූයේ කාර්යාලයේ වැඩ ආරම්භ කළ පසුවය. ජයසිංහ මහතා කාර්යාලයේ දෙවෙනි ලේකම්වරයාය. මා හැඳිනගත් පසුව කාර්යාලයේ බෙහෙවින්ම මට කුළුපග තැනැත්තා ඔහු විය.
ඔහු මා හා එතරම් කුළුපග වූයේ අප එකම පාසලේ අධ්‍යාපනය ලැබූ නිසාම නොවන බව මට පසුව වැටහිණි.

මමද එපරිද්දෙන්ම ඔහුට ඇලුම් කිරීමට පුරුදු වීමි.
නූස්, නොමිටි සිරුරක් ඇති ජයසිංහ මහතා කාගේ වුවද සිත් ගන්නා කෙනෙකි.

‘ඔහුට ඇලුම් කිරීමට පුරුදු වීමි.’ වහෙන් ඔරෝ බාසාවෙන් නැතිව කියනවා නම්, තිලකපාලත් ජයසිංහ මහතාත් අතරේ සමලිංගික සම්බන්ධයක් තිබුණාය කියලා නේද- ඒ කියන්නේ?
මගෙ වලත්තකම නිසාද මංදා, මා තේරුම් ගත්තේ එහෙමය.

දැන් වගේ හැම දේටම shopping bags නැති ඒ යුගයේ පාන්- සීනි ඔතලා දෙන පත්තර කෑල්ලක් පවා නොකියවා අත නාරින පුරුද්දකි මට තිබුණේ.
එහෙව් මම ඉඩක් ලැබෙන හැම වෙලාවේම- හම්බ වෙන හැම පොතක් පත්තරයක්ම කියවූවෙක්මි. ඒ නිසාමය ‘පන්සිය පනස් ජාතක පොත් වහන්සේ’, ‘සද්ධර්මාලංකාරය’ වැනි ධර්ම පුස්තකයන් මෙන්ම ‘ප්‍රංස රස’, ‘මකුණා’ වැනි පොත් වුණත්, මේ නිමල් දිසානායකයා නොකියවා නොසිටියේ.
ඒත් මේ ‘මට වෙච්ච දේ’ පොත කියවනකල්ම ‘පුරුෂ සමරිසි’ සබඳකමක් ගැන හෝඩුවාවක්වත් තියෙන පොතක් නම් මට හමුවී නොතිබිණි.

නමුත්... මහරගම විද්‍යාකර විද්‍යාලයේ SSC පන්තියේ ඉන්නා කාලයේ; 1969-1970 විතර විශේෂ පොතක් ගැන ලොකු හාහෝවක් මට රහසින් අසන්නට ලැබිණි.
“මරු පොත බට්ටෝ! ආප්ප කතන්දරයක් තියෙන්නේ!!” කියලාය පොත ගැන මුල්ම introduction එක හම්බ වුණේ. ඒ ගැන හාරාවුස්සද්දීය, මං දැනගත්තේ- ස්ත්‍රී සමලිංගික කියලා දෙයකුත් තිබෙන බව!

අපේ සා/පෙ පන්ති හතරේ හිටි හැම කොල්ලෙක්ම- කෙල්ලෙක්ම ඒ ‘මල් වැනි ලස්සන ගැහැනු ළමයි’ පොත ඉල්ලාගෙන කියෙව්වාය යනුවෙනි...

අපේ සා/පෙ පන්ති හතරේ හිටි ‘හැම කොල්ලෙක්ම- කෙල්ලෙක්ම ඒ පොත ඉල්ලාගෙන කියෙව්වාය’ යනුවෙනි මට මතක.

පොත ‘මල් වැනි ලස්සන ගැහැනු ළමයි’ය.
සිංහල නවකතා ග්‍රන්ථ නාමාවලියේ කියවෙන විදිහට නම් එහි කතුවරයා උපාලි ගුණවර්ධනය. ඒ පොතෙනුත් පිටපත් 3,000ක් අච්චු ගහලාය.

(මගේ මතකය නිවැරදි නම් ඒ පොත මුද්‍රණය කර තිබ්බේ ගංගොඩවිල දීපානි මුද්‍රණ ආයතනයයි.) ප්‍රකාශනය ලොකුහේවා ප්‍රකාශන වෙතිනි.
(මල් වැනි ලස්සන ගැහැනු ළමයි- පොත එක්කම උපුලී ලොකුහේවා නමත් මට මතක් වෙයි. ඒත් ඒ මතකය තහවුරු කළ හැකි සාක්ෂියක් හොයා ගන්නට බැරි වීම ගැන තවමත් දුකය.) ඒ තියා ධර්මප්‍රිය ලොකුහේවා මහත්මා ගැනත් අන්තර්ජාලයේ ඇත්තේ අල්පමාත්‍ර සඳහනක් විතරකි:

එය තිබුණෙත් ‘පර්සියාවේ සයිරස් සේම නිදහස අගය කළ පත්තර ලෝකයේ සයිරස්’ ලිපියෙයි.

“... තාත්තා වගතුග තීරු ලිපියෙන් කන්ද උඩ දේශනාව නමින් එකල රජයෙන් පාසල් පොත් මුද්‍රණය කිරීමට ගත් තීරණයට පක්ෂව ලිපියක් ලිව්වා. ඒ කාලේ අධ්‍යාපන ඇමැති ඊරියගොල්ලේ තාත්තාගේ අතීසාර මිත්‍රයා. මම ඒ කාලේ දවසෙ පේළි ගණනට වාර්තා ලියනවා. පේළියකට ශත හතර බැගින් අපට ලැබුණේ. මේ වගෙ වාර්තා ලියන තව දෙන්නෙක් හිටියා. තිහාරියේ මානෙල් පෙරේරා (පසුව ගීත රචක) හා ධර්මප්‍රිය ලොකුහේවා (නවකතා කතුවර)...”

සාහිත්‍යමය ඕපාදූප කරුණු ලිව්වා මදැයි. මෙන්න, මෙන්න ආපහු මට වෙච්ච දෙයින් කොටහක්:

‘... පළමු දින දෙක තුනේ පිටරටක විසීම නිසා ඇතිවන කාන්සිය මා තුළ ඇති විය. බැලූ බැලූ අතින් දක්නට ඇත්තේ නුපුරුදු චීන මුහුණුය. ඇසෙන්නේ නුපුරුදු වචනය. නිතර දෙවේලේ වීථිවල යන-එන මිනිස්සු නොයෙක් දේ කථා කරමින් යති-එති.
ඔවුන් කථා කරන භාෂාව දන්නවා නම් මටද මේ සමාජය තුළට රිංගා ගැනීමට පුළුවන් වනු ඇත. නුපුරුදු දේශගුණය- නුපුරුදු ආහාර-පාන හා නුපුරුදු සිරිත්-විරිත් නිසා මුල් දින කීපය තුළදී මා වෙතින් ඉවත්ව ගිය චිත්ත විවේකය යළි ළඟා වූයේ, ජයසිංහ මා හා කුළුපග වීමෙන් පසුවය.

මේ තාක් කිසිවෙකුට හෙළි නොකළ රහසක් එළිදරව් වන බැව්...

සති දෙකකට පසු  ජයසිංහ මට චිත්‍රපටියක් නැරැඹීමට ආරාධනා කළේය. චිත්‍රපටිය නරඹන අතර ඔහු මා වෙත නැඹුරු වී වැළඳ ගත්තේය. මා එය ඔහුගෙන් බලාපොරොත්තු වූවකි. එහෙයින්ම ඊට කිසිදු විරුද්ධත්වයක් නොපෙන්වීමි. චිත්‍රපටිය නරඹා අවසන් වූ පසු ඔහුගේ නිවසට යාමට මට ආරාධනා ලැබිණි.

ඊට කිසි සේත්ම මට එකඟ විය නොහැක. මා එහි ගියොත් මේ තාක් කිසිවෙකුට හෙළි නොකළ රහසක් එළිදරව් වන බැව් මම දනිමි. එහෙත් ජයසිංහගෙන් මට ගැලවුමක් නම් නොවීය.
ඔහුගේ මෝටර් රථයෙන් ඔහුගේ නවාතැනටම මා කැඳවා ගෙන ගියේය. මෝටර් රථය ගේ ඉදිරිපිට නතර කළ පසු, එක්තරා පොරොන්දුවක් වන තෙක් රියෙන් නොබසින බව මම කීවෙමි. ඔහු ඊට එකඟ විය.

ඉන්පසු අපි දෙදෙනාම රාත්‍රී ආහාර ගෙන නින්දට සූදානම් වීමු. එක් ඇඳක්, පුටුවක් හා කනප්පුවක් පමණක් ඇති කාමරයක් මට නිදා ගැනීම සඳහා පිළියෙළ වී තුබුණි. මා නිදා ගැනීමට පෙර ජයසිංහ කාමරයට පැමිණියේය.
මා සිටියේ ඔහුගේ පැමිණීම බලාපොරොත්තුවෙනි.

මම ඔහුට ඇඳේ කෙළවරකින් හිඳ ගැනීමට ඉඩ දී කථාව ඇරඹුවෙමි...’

1973දී සංජේ මට ගෙනවිත් දුන්නත්, ‘මට වෙච්ච දේ’ පොත් 3000ක් අච්චු ගසා තියෙන්නේ ඊට අවුරුදු එකොළහකට පෙරාතුවය; 1962 අවුරුද්දේය. පොතේ පිට කවරයේ සඳහන් වෙලා තියෙන විදිහට නම් එය කාන්තාවක ලියූ එකකි. තිලකා කිතුල්ගල!
පොත පළකොට තිබෙන්නේ ‘කොළඹ- කරුණාරත්න සහ සමාගම’ මඟිනි.
පොතේ මිල කජු ගසකි! (කජු නම් දෙපියල්, ගසකි නම් රුකකි = දෙපියල් රුකකි = ....?)

ඒ.ඒ. පියරත්න මහත්තයාගේ, රත්නයකටත් වඩා මට නම් වටිනා ‘සිංහල නවකතා ග්‍රන්ථ නාමාවලිය’ පොතට අනුව නම් පළමුවෙනි සිංහල නවකතාව එච්. කන්නන්ගර දේවගැතිතුමා ලියූ ‘ග්‍රාම ප්‍රවෘත්තියක්’ය. 1876 පළ වුණු එය පළමුවැන්න ලෙසින් ගත්තොත්, ‘මට වෙච්ච දේ’ 917 වෙනි සිංහල නවකතා පොතයි.
මුල් අවුරුදු 86ක කාලය තිස්සේ ශ්‍රී ලංකාද්වීපයේ නවකතා පොත් පළවී තිබෙන තරමය ඒ!

සිංහල නවකතා ග්‍රන්ථ නාමාවලියේ කතුවරුන්ගේ නම මිස ස්ත්‍රී- පුරුෂ භාවය සඳහන් කොට නැත. ඒ නිසා ටක්කෙටම හොයා ගන්නට බැරි වුණත්, ඒ කාලයේ ගැහැනු උදවිය පොත් ලියලා නැතිම තරම් කියලාය පෙනෙන්නේ.
(ඒ විදිහට බලද්දී මට නම් හිතෙන්නේ ‘තිලකා කිතුල්ගල’ කියන්නෙත් අන්වර්ථ; anonymous කෙනෙකු බවයි.) අවාසනාවකට වගේ තිලකා කිතුල්ගල ඊට පස්සේ එකම පොතක්වත් ලියා පළ කරලාත් නැතිය. 1550 වෙනි සිංහල නවකතාව වුණු ‘මල් වැනි ලස්සන ගැහැනු ළමයි’ පොත ලියූ උපාලි ගුණවර්ධනටත් එක සැරෙන්ම පොත් ලිවිල්ල එපා වෙලා තියෙන එකය පුදුමේ!

1962 කාලයේ මෙරට සංස්කෘතිය හා සමාජ ස්වභාවය කොහොම තිබෙන්නට ඇත්දැයි...

ඔන්න මං වහන්සේගේ ඒ ‘පසුම්බි’ විස්තර නවත්තලා, මට වෙච්ච දේ පොතේ 154 වෙනි පිටුවට ආපහු යන්නයි හදන්නේ:

‘... ඔහු මහත් විශ්වාසයකින් යුතුව මගේ කථාව අසා සිටියේය. මා කථාව කියාගෙන යන අතර ඔහු එය ඇසීමේ වඩාත් උනන්දු වනු මම දුටුවෙමි.

මා චීනයට පැමිණීමට සතුටු වූයේ මා වැන්නවුනට පිහිට විය හැකි වෛද්‍යවරුන් මෙහි සිටින බැව් පුවත්පත් සඟරා ආදියෙන් දැනගත් හෙයින් බවද,  මගේ රහස මහාර්ඝ වස්තුවක් රකින පරිද්දෙන් ආරක්ෂාකොට මට පිහිට වන මෙන්ද මම ඔහුගෙන් අයැද සිටියෙමි.
ඒ කථාව කියා අවසන් වන විට මා මෙන්ම ජයසිංහද මහත් ඉස්පාසුවක් ලැබුවා සේ මට පෙනිණි.

මා මේ විශාල රටෙහි අතරමං වූ අනාථයෙකු සේ මට දැනෙන්නට විය. මගේ අතපය නොසෙල්විය හැකි තරමට මා දුර්වලය. මගේ සිතද ආකූල-ව්‍යාකූල ස්වභාවයක පවතියි.
මම ජයසිංහගේ දෙපා මුල වැඳ වැටී, මට පිහිට වන මෙන් ඔහුගෙන් ඉල්ලීමි. ජයසිංහ වහා පහත් වී මා නැගිටුවා, මට කණගාටු නොවන ලෙස කියා, පුළුවන් සෑම අයුරකින්ම මට පිහිට වන බව පැවැසීය. ඒ අවස්ථාවේ මා නොදන්නා ආදරයක් ඔහු කෙරෙහි මා තුළ පහළ විය...’

1962 කාලයේ මෙරට සංස්කෘතිය හා සමාජ ස්වභාවය කොහොම තිබෙන්නට ඇත්දැයි තිලකා ලියන දෙයින් කියවෙයි. ‘මා නොදන්නා ආදරයක්’...
තිලකා එසේ සටහන් කරන්නට ඇත්තේ ඒ සමයේ සමලිංගික; සමරිසි; gay; සමකාමී යෙදුම් එකක්වත් භාවිතයට ඇවිත් නොතිබුණු නිසා විය යුතුය. එවැනි සබඳකම් ගැන එළිපිට කතා නොකළ බැවින් විය යුතුය.

ඊට ආසන්න කාලයේ, ඉතා කෙටි කලක් ලංකාවේ පාලක ධුරයට පත් වුණු, දකුණු පළාතේ ප්‍රසිද්ධ; ජනප්‍රිය;  නායකයෙකි. එතුමා සමකාමියෙකියි අප්‍රසිද්ධියේ තැන-තැන කියැවුණා මිස එළිපිට නොකියැවිණි. බලය ඉදිරියේ ඒ ප්‍රතිපත්තිය නම් අදත් එහෙමය.

අද වෙනකොට මම මේ සමාජයෙ අයිඩින්ටිෆයි වෙන්නෙ සමරිසි පුද්ගලයෙක් හැටියට.

එහෙත් හැමෝම එහෙම නොවේ!
උපතින් තමනට හිමි වන ලිංගික අනන්‍යතාව ගැන විවෘතව කතා කරන සමාජයකි අද ඇත්තේ.

ඉතා මෑත දිනෙක ‘කොළඹගමයා බ්ලොගය’ ලියන අජිත් ධර්මකීර්ති හිතවතා මගේ පෝස්ටුවකට comment කරමින් ශ්‍යාම් සෙල්වදුරෙයිගේ Funny Boy කෘතිය ගැනත් සිහිකොට තිබිණි.
දීපා මෙහ්තා අතින් එය සිනමාවට නැඟෙයි. එහි රඟපාන ‘බ්‍රැන්ඩන් ඩේමියන් ඉංග්‍රම්; ගායිකා කොරීන් අල්මේදාගේ පුතණුවන්’ අද මෙහෙම කියන්නේ ප්‍රසිද්ධියේමය.

“ෆනී බෝයි කියන්නෙ ලිංගිකත්වය ගැන වැඩියෙන් කතාබහට ලක්වන නිර්මාණයක්. එවැනි නිර්මාණයක චරිතයක් වෙන්න හිත හදාගත්තෙ කොහොමද?

මෙහෙමයි. මම ඉස්සෙල්ලම මේ දේ කියන්න ඕන. අද වෙනකොට මම මේ සමාජයෙ අයිඩින්ටිෆයි වෙන්නෙ සමරිසි පුද්ගලයෙක් හැටියට. ඒ කාරණාව මම ඕපන්ලි අපේ රටේදී වගේම ලෝකෙ වටේම කතාබහ කරලා තියෙනවා. මොකද දණ්ඩ නීති සංග්‍රහයෙ 365 වගන්තිය යටතේ සමරිසි පුද්ගලයන්ට එරෙහිව නීතියේ බලපෑම් කරන්න උත්සාහ කරනව. ඉතින් ඒ දේවල් වෙනස් කරන්න අපි ගොඩක් වැඩ කරනව. ඒ වගේ පසුබිමක එවැනි චරිතයක් හරහා මගේ හෝ වෙන කෙනෙකුගේ ඇත්ත ස්වරූපය වගේම ඒ සත්‍යය සමාජය අතරට ගෙනියන්න අපි පස්ස ගහන්න ඕන නැහැ. මම කවදත් සිංහල මාධ්‍ය හරහා මේ ගැන ඕපන්ලි කතා කරනවා...”

එවැනි පසුබිමක් තිබෙන බැවිනි, මටත් මගේ ජීවිත කතාව මෙසේ නොසඟවා හෙළි කරන්නට හැකියාව ලැබෙන්නේ. ඒ ගැන හිතද්දී නම් තිලකා කිතුල්ගල ගැන මට ඇත්තෙන්ම දුකය!

‘... දෙසතියකට පසු ජයසිංහ මා එක්තරා දොස්තර කෙනෙකු ළඟට කැඳවාගෙන ගියේය. ජයසිංහ පමණක් නොව දොස්තර මහතාද මා කෙරෙහි දැක්වූයේ පුදුම කරුණාවකි. මගේ අදහස මෙහිදී මුදුන් පත්වනු ඇතැයි ඔවුනගේ අචල කරුණාව නිසා මට සිතුණි.

හිතාගන්නට බැරි තරමේ වෙහෙසක් දරමින්...

එහිදී මා පැය දෙකක පමණ පරීක්ෂණයකට භාජන කළ දොස්තර මහතා ශල්‍ය කර්මයකින් මගේ සිතැඟි ඉටු කිරීමට පුළුවන් වනු ඇතැයි පැවැසීය.

මා හිස පිට තුබුණු මහමෙර ඉවත් කළාසේ මට දැනුණි.

එදින ආපසු එන ගමනේදී මහත් කරුණාවෙන් මට කථා කළ ජයසිංහ “තිලකපාලට ආයෙත් පිරිමියෙක් වෙන්න පුළුවන් වීම ගැන මමත් සතුටු වුණා”යි කීය...’

කොච්චර නසරානි ගති තිබුණත්, නිදිගෙ පංච තන්තරේ කියවන හිතාදර රසික- රසිකාවියන් මෙතනදී අඳුරේ අතරමං කරන්නට නම් නිදි කැමති නැත!
නිමල් දිසානායක සාකල්‍යයෙන්ම තිලකපාලට සමාන නැත!! නමුදු දෙදෙනාටම පොදු සමානකම්ද ඇත!!!

‘මට වෙච්ච දේ’ කෘතිය මගේ මතකයේ ගැඹුරුම තැනෙක නිධන්ගත වී තිබ්බෙත් එනිසාමය. ඒ පොත මගේ අතට පත්කොට, සංජේ කළ යෝජනාවය වඩාත්ම මගෙ මතකයේ රැඳුණේ...
ඒ මතකය නිසාමය, සිංහල නවකතා ග්‍රන්ථ නාමාවලිය පොත මිලදී ගත්තාට පස්සේ ‘මට වෙච්ච දේ’ ගැන විස්තර හෙව්වෙත්.
‘සිංහල නවකතා ග්‍රන්ථ නාමාවලිය’ පොත දැවැන්ත එකකි; ගල් අච්චුවේ print කළා හෝ foto copy කළා හෝ වගේ පෙනෙන A 4 පිටු 576ක පොතකි. ශ්‍රී ලංකා ජාතික පුස්තකාලය මඟින් 1991 අවුරුද්දෙය; එය පළ කර තිබෙන්නේ. මිල රුපියල් 175/-කි.

හිතාගන්නට බැරි තරමේ වෙහෙසක් දරමින් සංග්‍රහ කෙරෙන්නට ඇති මේ ශාස්ත්‍රීය කෘතියට තිබෙන්නට ඇති ඉල්ලුම කොච්චරක් වෙන්නට ඇතිදැයි කියතොත්... ඒ පොත අරගනිද්දී 40%ක discount එකකුත් මේ නිදියාට ලැබුණේය.

ඒ කියන්නේ, මට මේ පොත සඳහා වියදම් වුණේ රුපියල් 105.00ක් විතරය!

ජාතික ලේඛනාගාරයෙන් තොරතුරු කිහිපයක් බලා ඒවා සනාථ කර ගන්නා තෙක්...

Blog අඩවිය පටන් ගත්තාට පස්සේ, ‘මට වෙච්ච දේ’ පොතක් හොයා ගන්නට; මගේ මතකය වඩාත් තහවුරු කර ගන්නට මට උවමනා විණි. හුදු මගේ මතකය මතම විශ්වාසය තබනවාට වඩා- කරුණු වඩාත් සනාථ කර ගනිමින් ලියන්නටය, මා වඩාත් කැමති හා පුරුදුවී සිටින්නේ.

එබැවිනි මට ජාතික පුස්තකාල කෞතුකාගාරය සිහි වුණේ. මේ posts කිහිපය ලියන්නට කලින් ‘ආකයිව්ස් එකට යන්නම ඕනි’ කියලාය මං හිතාගෙන හිටියේ.

එතැනදී මගේ පිහිටට ආවේ ‘ශාස්ත්‍රාභිලාෂී Pra Jay හිතවතා;ය.
ප්‍රා ජේ මහත්තයා එතුමාගේ ප්‍රියම්බිකාවත් කැටුවම පැමිණ, මාවත් කාරයට නංවාගෙන ජාතික ලේඛනාගාරයටත්, ජාතික පුස්තකාල සේවා මණ්ඩලයටත් කැන්දාගෙන ගියේය. (ඔබ දෙපළටම ස්තුතියි!)

‘මට වෙච්ච දේ’ එතැන තිබුණේය.

‘... Phone එකකින් ෆොටෝ ගන්නවා නම් රුපියල් පන්සීයක් ගෙවලා අවසර අරගෙන, ගන්න හැම shot එකකටම රුපියල් 40/-ක් බැගින් ගෙවන්න වෙන බවත් එතන අධිපතිතුමා ඉතාම කාරුණිකව අපට කිව්වා.

“ඔය මහත්තයලට ෆොටෝ කොපි ඕනි නං පිටුවකට රුපියල් 100/-ක් වෙනවා... ඊට ලාබයි CD එකකට දම්මගන්න එක.” (ඔය විස්තර ලිව්වේ මතකෙන්.)

ඒ සේවාවන් ගන්න ගියාම නං ටිකක් වෙලා යනවා. එහෙම වෙන්නම එපැයි. කෞතුක වස්තු නෙවැ! මාත් අවශ්‍ය තොරතුරු ‘සුඟ’ක් හොයාගෙන සී.ඩී. දෙකකට දාගන්න මුදල් ගෙවල ආවා. හෙටානිද්දට ටෙලිෆෝන් කරලා බලලා ආයෙම එහාට යන්න වෙනවා.

“නිමල්, මට කරදරයක්ය කියලා හිතන්න එපා. CD කලෙක්ට් කර ගන්න යන දවසටත් මම එන්නං ඔයාව එහාට එක්ක යන්න. ආපහු ගෙනල්ලා drop කරන එකත් මහ ලොකු දෙයක් නෙවෙයිනෙ..” මං වහන්සේව ආපසු ගෙදරටම ගෙනවිත් බැස්සූ ප්‍රා.ජේ. කිව්වේය.
ලේඛනාගාරයෙන් තොරතුරු කිහිපයක් බලා ඒවා සනාථ කර ගන්නා තෙක් මගෙන් posts කිහිපයක් නොලියවෙන බව දැනගත් දවසේ සිට Pra Jay මාව මේ ගමනට එක්ක යන්නට සූදානම්ව සිටියේය. පස්ස ගහන්නට වුණේ මටය! කොරෝනා පැමිණි නිසාය; ඊළඟට වැස්ස වලාහක දෙයියෝත් හරහට හිටියෝය.

සැඟවී ඇති අතීතය හාරා-පාරා-අවුස්සා... (මේ 1979 පළමු අර්ධ සුඛෝපභෝගී බස් රථයයි.)

බැරිම තැන ඒ සේරම බාධක නොතකා 2021 නොවැම්බර් 24 වෙනිදා, ප්‍රා.ජේ. මහත්තයා නිදිව එහි කැටුව ගියේය; දවසෙන් තුන් කාලක්ම මගේ තනි රැක්කේය. ඒ කරන ගමනුත් ‘මහරගම ඉතිහාසය’ මා දන්නා තරමින්වත් ලේඛනගත කරන්නැයි සියවෙනි වතාවට විතර කිව්වේය. 

“දැන් බලන්න. නිමල්ට මතක තිබුණට මහරගම ඉන්න කීදෙනාද දන්නෙ 1968 ‘මහරගම’ කියලා පත්තරයක් print කළ බව?”
(මගේ මතකය වුණේත්  කලාප තුන හතරකට වඩා ඒ මාසික පත්තරය මුද්‍රණය නොවුණු වගයි. එහෙත් එදා හෙළිවුණේ එහි කලාප හතක් අච්චු ගසා ඇති බවයි. ඒ පත්තරය නිකුත්වී තිබුණේ පුර පසළොස්වක පෝය දවසටය.)

මෙතරම් විස්තර කිව්වේ ‘හැකි කෙනෙකුට ලේඛනාගාරයට ගිහින්, සැඟවී ඇති අතීතය හාරා-පාරා-අවුස්සා රස සාගරයකින් දෝත-දෝත ගන්නැයි කියන්නටය. ඒවා ලොවටම බෙදන්නැයිත් කියන්නටය’....’ කියලා ඒ විස්තර ලියලාත් දැන් මාස දහයකි!

එදා එහෙම copy කරගත් ඒවායේ පිහිටෙනි, අද ඔබට මේ විස්තර ලියන්නේ.

එදා ‘මට වෙච්ච දේ’ පොත එහෙම පිටින්ම කියවන්නට තරම් වෙලාවක් මට ලැබුණේ නැත. ඒත් මගේ මතකයට අනුව නම් ‘තිලකපාල පිරිමි සිරුරක හිරවී උපත ලද ගැහැනු ආත්මයකි.’ වැඩි වශයෙන් කාන්තා ඇඳුම් අඳින්නට ලොල් වූවෙකි. කාටවත් නොදැනෙන්නට එසේ කොට, සමාජයේ පවා ගැවසුණු කෙනෙකි. ඒ විස්තර තිබ්බේ පොතේ මුල් හරියේය. ඉතිරි හරිය දැන් ඔබ කියවමින් සිටී!

‘... මෙය මට විශ්මය මෙන්ම සන්තාපය ගෙන දෙන්නක් විය. පිරිමියෙකු වීමට මට දැන් කිසිදු වුවමනාවක් නැත. පිරිමියෙකු වශයෙන් සාර්ථක ජීවිතයක් ගත කිරීමට මට නොහැකි බව මම දනිමි.
මගේ මුහුණේ ස්වරූපය ජයසිංහ දැක්කා විය හැක.

ඉතිරි හරිය දැන් ඔබ කියවමින් සිටී!

“මොකද නිකම් මැළවුණේ?” ජයසිංහ ඇසීය.

“ඔබයි- දොස්තරයි මාව වරදවා වටහාගෙන.”

“ඇයි එහෙම කියන්නෙ?”
“මට ආයෙත් පිරිමියෙක් වෙන්න ඕනෙ නෑ.”
“ඒ හරි වැඩේනෙ. මම දන්නවා නං දොස්තරට කියනවනෙ.”

“අපි ආපහු යමු!” මම කීවෙමි. ජයසිංහ මෝටර් රිය ආපසු හරවා ගත්තේය. අපි නැවතත් දොස්තර මහතා හමු වීමට යන විට ඔහු පුදුමයෙන් බලා සිටියේය....