අම්මාට පිං ඇත! - දෙවෙනි කොටස

“ලොක්කා, අපි ගෙදරට ආවා. මොකෝ? ඇස් ඇරගෙන නිදිද?”

“බර කල්පනාවක හිටියේ අරුණ.”
‘ඒකට කමක් නෑ බොසා. ආයේම පන්සලට එහෙම යන්න ඕනි වුණොත් මට කියන්න. Free of charge! මටත් පිනක්නේ...”
“කියන්නං, කියන්නං. මට හිතෙන්නේ වැඩේට කලින් සැරයක් දෙකක්වත් අපිට එහාට යන්න වෙයි!” මං වහන්සේ එවෙලේ අරුණට එහෙම උත්තර දුන්නත්- නැවත වතාවක් එහි යන්නට උවමනා වුණේ නැත.

YouTube එක මගේ අදහස වෙනස් කරන්නට මුල් වුණ නිසාය, ඒ . එම YouTube වීඩියෝවේ දැක්වුණේ බස් එකක් ඇතුළේ දර්ශනයි.

දරු උපතකින් පස්සේ ඒ අම්මා නිතිපතා දරුවාට මව්කිරි දෙනවා නං කාලයක් යනකල් තව දරුවෙකු පිළිසිඳ ගන්නැතිලු.

ඒ බසය කොහේදෝ දුර-බැහැර නගරයක සිට දිනපතාම පිළිකා රෝහල වෙත පැමිණෙන්නකි. අපේක්ෂා රෝහලෙන් ප්‍රතිකාර ලබා ගැනීමට එන රෝගීන් හා රෝහලේ නේවාසිකව සිටින රෝගීන් බැලීමට පැමිණෙන ඥාතින් සඳහාය ඒ බසය යොදා තිබුණේ. එම බසයේ මඟියන්ගේ බස් ගාස්තුව ගෙවන ‘දානපති පිරිසකි’ ඒ වීඩියෝව YouTube වෙත මුදා හැර තිබ්බේ.

ඒ වීඩියෝව නරඹන වෙලාවේ මගේ සිත අතීතයට දිව්වේ නිතැතිනි.

ඒ 1960- 70 අතර කාලය වගෙය...
පිරිමියෙකුට පැදුර පෑගුණත් ගැබ්බර වෙන ජාතියේ පරම්පරාවකට අයිති අංගනාවක වුණු අපේ අම්මා 1953දී (වයසත් වැඩියෙන් දාලයි) කසාද බැන්දේ. ඊට පස්සේ ඉතිං- අවුරුදු දෙකෙන් දෙකට ‘දිසානායක clan’ එකට අලුත් සාමාජිකයෙක් හරි සාමාජිකාවක් හරි එකතු වුණා. අපේ පවුලේ දරුවන් දහ දෙනාගෙන් පස් දෙනෙකුම 1965 වෙද්දී ඉපදිලා ඉවරයි.
(තවමත් මං කල්පනා කරන කාරණයක් මේ. දරු උපතකින් පස්සේ, ඒ අම්මා නිතිපතා දරුවාට මව්කිරි දෙනවා නං කාලයක් යනකල් තව දරුවෙකු පිළිසිඳ ගන්නැතිලු. එහෙමයි තජකයෙ පවුල් සැලසුම් වැඩසටහන්වලදී හෙම කියැවුණේ. ඒ තියරියත් අපේ මව් යානයට ගැලපිලා නැති හැටි! දරුවාට කිරි දෙන අතරෙමයි, අපේ අම්මා ආයෙම ගැබ්බර වෙලා තියෙන්නෙ.)

ඉතිං, එතකොටත් තාත්තාට ත්‍රොම්බෝසිස් හැදිලා. තාත්තා නිසියාකාරව රාජකාරියට නොගිය නිසා රේල්ලුවේ ‘ගිනි භටයා’ job එකත් නැති වෙලා. ගෙදරත් හොඳටෝම හාඩප්!

ඔහොම තියෙද්දී අපේ ගෙදර කොහොමද තියෙන්න ඇත්තේ කියලා හිතා ගන්නකො. හදිසියේ හරි අපෙන් කෙනෙකුට උණක් හෙම්බිරිස්සාවක් හැදුණොතින් අම්මා පරල වෙනවා. “ඇයි යකෝ මේ ගෙදර තියෙන ජරමර මදිවටද තව ලෙඩත් හදා ගන්නේ? බඩ ගාපල්ලකෝ ඉතිං ඉස්පිරිතාල ගානෙ...” දෙස් දෙවොල් තිය-තියා තමයි අම්මා කුස්සියේ රාක්කය ගාවට යන්නේ.

ඒ අම්මා අපට අල්ලන්නවත් නොදී, හරිම පරෙස්සමෙන් ආරස්සා කරලා තියාගෙන ඉන්න ‘රුබාබ් වතුර’ බෝතලය ගන්න. එයා එයින් හැන්දක් ලෙඩාට දෙන්නෙත් බොහොම සීරුවෙන්. දවසකින් දෙකකින් උණ නොබැස්සොත් තමයි ලෙඩේ.
“ඉතිං පලයල්ලකො ඉස්පිරිතාලේ.” එහෙම කිව්වත් අම්මා ලෙඩාවත් උස්සගෙන කළුබෝවිල (දකුණු කොළඹ) ඉස්පිරිතාලෙට ගියේ නං හරිම කලාතුරකින්- නොගිහිං බැරිම තත්ත්වයක් උදා වුණොත් විතරයි. එහෙම නොගියේ වෙන මොකවත් නිසා නෙවෙයි; ඒ සොච්චම් සත ගණනේ බස් ගාස්තුව වුණත් දරා ගන්න බැරි මට්ටමක අපි උන්නු නිසා.

එදා බස් එකේ යන්න සත දහයක්- පහළොවක් නැතිව හිටි අපටත් කවුරුන් හරි බස් ගාස්තුව ගෙව්වා නම්! (පසු පෙළ වමේ සිට- නිදි, අම්මා -සමන්තිව වඩාගෙන- සුනිල්, (ඉදිරි පෙළ- ලොකු නංගි පුෂ්පා, මානෙල්, අජිත් හා අනිල්)

(දන්නව නේද, ඒ කාලෙ නුගේගොඩ ඉඳල කළුබෝවිලට බස් ගාස්තුව -full සත පහයි. Half සත තුනයි-). ඒකත් අපට නං ලොකු බරක්... ඒ බරෙනුත් නිදහස් වෙන්න අපි බෙහෙත් ගත්තේ පන්නිපිටියේ ආණ්ඩුවේ ඩිස්පැන්සරියෙන්. අපි එහාට ගියේ පයින්. (ඒකට කිව්ව නම මගේ මතකයේ තියෙන විදිහ හරිද මන්දා. හැබැයි පරණ පාර ඔස්සේ කොට්ටාව පැත්තට යන හැම දවසකම මගේ ඇස් ඒ ඉසව්වේදී දකුණු පැත්තට හැරෙනවා. දැන් එතැන ඒ බේත් ශාලාව නැතත්.)

පවුලේ වැඩුමල් දරුවා විදිහට නිමල් දිසානායක කොල්ලා අම්මත් එක්ක එතැනට යනවා තවමත් මගේ ඇස්වල... අම්මා ඇඳගෙන ඉන්න පරණ හම්පඩ වොයිල් සාරිය- නිදි ඇඳගෙන ඉන්න ජංගි කලිසම... එකම චීත්ත කමිසේ...

ජීවිතේ අපට විහිලු කරන හැටි!
(ඒ 1965 මනස් පින්තූරයක් නම්... මේ ඊට අවුරුදු හැටකට පස්සේ..) එදා බස් එකේ යන්න සත දහයක්- පහළොවක් නැතිව හිටි අපටත් කවුරුන් හරි බස් ගාස්තුව ගෙව්වා නම්!
පහුගිය කොටසට comment එකක් එවමින් Lotus රසිකාවිය කියල තිබ්බ විදිහට මං YouTube රසිකයෙක් තමයි. ඒත් ගණනකට. එහෙම වෙලාවක තමයි අර මුලින් කියපු වීඩියෝව දැක්කේ. ඒත් ඒ වෙලාවේම නං ඒක මගේ හිතට වැදුණේ නෑ!
ඒ වෙනකොටත් අර පන්සලට දානයක් පූජා කරන්නට පිඹුරුපත් අඳිමින් උන්නේ.

මතකයි නේද අපේ දයානන්ද බක්කරේ මුදලාලි මහත්තය. හඳුන්ගමුවෙ පංසලේ සුමන පොඩි සාදුට සූකර මාංශත් එක්ක රාත්තිරි දානේ පිරිනමපු උපාසක මහත්තයා...

දයා මට කියලයි තිබ්බේ එයා මට උදව් කරන විත්තිය. “සල්ලි දෙනවට වැඩිය හොඳයි නිමල් අයියේ දානේ වේලකට ඕනි කරන බඩු සේරම ගෙනිහින් දෙන එක. තමුසෙ ඕනේ කරන බඩු ලැයිස්තුව හරි ගස්සනවකෝ. වෙන කොහෙන්වත් ගන්න බැරි තරං අඩුවට මං ඒ බඩු සේරම ඔයාගේ ගෙදරටම ලැබෙන්න සලස්සන්නං. සේරම ට්‍රාන්ස්පෝට් මගෙන්... දානේ දවසටත්...”

“වැඩේ සූදානං කරගෙන අපටත් කියන්නකො...” කියමිනි, තවත් හිතවතුන් උන්නේ.

ඒ අතරේය අර YouTube වීඩියෝව මගේ කල්පනාවල උඩට උඩට මතු වෙන්නට ගත්තේ.
“මර්වින්, මං ළඟදී දවසක මෙහෙම වීඩියෝ එකක් දැක්කා. මට පිළිකා රෝහල ළඟට ගිහිං මේ බස්වල තොරතුරු හොයල බලන්න ඕනි. යමුද?”
“උඹට යන්න ඕනි දවසයි වෙලාවයි විතරක් තීරණේ කරලා කියපං බං... මං එක්ක යන්නං.”

දුර බැහැර සිට අපේක්ෂා රෝහලට එන බස් සියල්ලම දහවල් එකහමාරට කලින් ආපසු යන බවයි මා සොයා ගත්තේ. (එහෙම එන කුරුණෑගල බස් රියේ රියදුරු මහත්තයයි- කොන්දොස්තර මහත්තයයි තමා මේ.)

ආයෙමත් පුංචි සෝදිසියක්.

දුර බැහැර සිට අපේක්ෂා රෝහලට එන බස් සියල්ලම දහවල් එකහමාරට කලින් ආපසු යන බවයි මා සොයා ගත්තේ. “ඉස්පිරිතාලෙට එන බස් ඔක්කොම ඒ අවට තැන්-තැන්වල park කරල තියෙන විදිහයි පෙනෙන්නේ. අපි එකොළහමාරට එතෙන්ට යං.”

මර්විනුත් මාත් එතැනට යද්දී ඉස්පිරිතාලය පෙනෙන තෙක් මානයේ නවත්තල තිබ්බේ එක බස් එකක් විතරයි. “නිමලො, ඔයාට පුළුවන්නෙ තනියම අර බස් එකට ගිහිං විස්තර අහගන්න... මම ගිහිං බලන්නං අනිත් බස් නවත්තල තියෙන්නෙ කොහේද කියලා.”

අපේ අදහස කිව්වාම ඒ බස් එකේ ඩ්‍රයිවර්- කොන්දොස්තර මහත්වරුන් දෙන්නාම මට උදව් කළේ උපරිමෙන්.
“ලොකු පිංකමක් මහත්තයෝ ඔයාල කරන්ඩ හදන්නේ. සමහර ලෙඩ්ඩුන්ගේ ගෙදර අය මෙහාට එන්නේ කැටයක් කඩල බස් ගාස්තුව හොයාගෙන. ඒ තරමටම අසරණ මිනිස්සුත් සෑහෙන්න එනවා”
“ගෙදරක අම්මට හරි තාත්තට හරි පිළිකාවක් හැදුණයි කියන්නේ ඉතිං ඒ පවුලම ලොකු වළකට වැටුණා වගේ තමයි. දරුවන්ව තනියෙන් ගෙදර දාල ලෙඩාව බලන්න එන්නයැ? එක සැරයකට වුණත් පොඩි වියදමක්ද?”
“මෙහාට ලංකාවේ හතර වටෙන්ම බස් එනවා. අනුරාධපුර- පොළොන්නරුව- මොනරාගල- ඇඹිලිපිටිය- වව්නියාව- මහියංගනේ- නුවර... හැම තැනින්ම...”
“දැන් පිළිකාව කියන්නෙත් උණ හෙම්බිරිස්සාව වගේ ලෙඩක් වෙලා.”

ඇත්තය! ඇත්තම ඇත්තය!!
‘1985 දී ශ්‍රී ලංකාව තුළ අලුතින් සොයාගෙන තිබුණේ පිළිකා රෝගීන් 5,012ක් පමණයි. නමුත් ඒ ඒ වසර තුළ අලුතින් හඳුනාගන්නා පිළිකා රෝගීන් ප්‍රමාණය ක්‍රම- ක්‍රමයෙන් වැඩි වෙලා 2020 වසර වෙනවිට අලුතින් හඳුනාගත් පිළිකා රෝගීන් ප්‍රමාණය 37,648 දක්වා වැඩි වී තිබෙනවා. මෙම ප්‍රමාණය 1985 දී හඳුනාගත් ප්‍රමාණයට වඩා හත් ගුණයකින් වැඩි වීමක් බව පැහැදිලියි.’

එහෙම වාර්තා වෙලා තිබ්බේ 2023 අවුරුද්දෙ. දැන් තත්ත්වය ඊට වඩා නරක් වෙලා විය යුතුයි.
ඒත් ඒ විත්තියක් මං අර කොන්දොස්තර මහත්තයාට කියන්න ගියේ නෑ.

මොකද, ඒ කොන්දොස්තර මහත්තයා ටිකට් කඩන්නෙක් විතරක් නෙවෙයි; තොරතුරුත් එකතු කරන; ඒවා පතුරුවන්නට පටන් ගත්තාම නොනවතින්නෙකු බව ඒ වෙද්දී හොඳටම පෙනෙමින් තිබ්බ නිසා... “මම අපේ මේ ඩ්‍රයිවර් අයියටත් කිව්වා මහත්තයෝ. කෑම... කෑම... අපි කන කෑම තමයි මේ ලෙඩේට මුල. ඉස්සරත් මෙච්චර පිළිකා ලෙඩ්ඩු හිටියැයි?” එයා හැදුවේ එයා දැනගෙන උන් ඒ සේරම විස්තර ටික එක දවසෙන්ම මට කියන්නයි.

“මල්ලී, මේ මහත්තයට වෙනින් වෙලාවක කියන්න ඔය විස්තර ඉතුරු කරලා තියා ගනිං. දැන් මහත්තයට ඕනේ කරන දේවල් කියා දියං, මිනිස්සු එන්න ඉස්සෙල්ලා.” එතැනදී මාව ගලවා ගත්තේ රියැදුරු මහත්තයා.

තෑගි බෝගත් අරගෙන- ෂෙහානි හා දරු දෙන්නාත් කැටුව ආ අකලංක...

“ඔක්කොම බස් මෙතැන park කරන්න ඉඩ නැහැනෙ මහත්තයෝ. ඒවා ඉඩ තියෙන  තියෙන තැනක නවත්තගෙන ඉඳලා දොළහමාර විතර වෙද්දී තමයි මෙහාට ගේන්නේ. එකහමාර විතර වෙද්දී බස් ඔක්කොම ලෝඩ් කරගෙන පිටත් වෙලත් ඉවරයි. ඉතිං, මහත්තයල සේරම බස්වලට බස් ගාස්තුව ගෙවන්න එනවා නං දෙතුන් දෙනෙක්ගේ කට්ටියක් විතරක් ඇවිල්ල මදි වෙයි නේද?”

පැන ගන්නට අමාරුම කඩුල්ල ඒක වාගේය.

දැන් මගේ හිත-මිතුරන්ගෙන් වැඩි දෙනෙකුම නිවාඩු අඩුම අයයි; ඉතාමත් කාර්ය බහුල අයයි. ‘කාවද ඉතිං වැඩේට අල්ල ගන්නේ? අල්ල ගත්තටමත් මදිනේ... වැඩේට ගැළපෙන අය වෙන්නත් එපැයි! මර්වින්... නමී... වෙන? ආ.. තමිරත් එයි.’

ඒ තුන් දෙනාම කැමැත්ත දුන්හ.
ඒත්... ඒත්... මගේ සැලැස්ම වුණේ එක බස් රථයකට තිදෙනෙකු බැගින් යවන්නටය. එහෙම ගණන් බැලුවම,  අඩුම තරමින් බස් හතරකටවත් පිරිස යවන්නට නං දොළොස් දෙනෙකුවත් උවමනාය...

“මහප්පේ... ඔයා අද දවසම ගෙදර ඉන්නවද?”
“අකලංක! ඔයා? කොහෙ ඉඳලද...”
“අපි හදිසියේ ලංකාවට ඇවිත් යන්න ආවා. අද මහප්පව බලන්න එන්නයි හදන්නේ.” අවුරුදු හතකට කලින්, අකලංකය, මගේ blog අඩවිය සකසා දුන්නේ; ඊට ටික කාලයකට පස්සේ, ලංකාවේ තත්ත්වය ගැන කලකිරී දරුවන් දෙන්නාත් එක්කම සිංගප්පූරුවට ගියේ.

තෑගි බෝගත් අරගෙන- ෂෙහානි හා දරු දෙන්නාත් කැටුව ආ ඒ හාදයාටත් මට මතු වී තිබෙන ගැටලුව කිව්වා විතරය. “අපේ ෂෙහාන්ටත් කියන්නකෝ මහප්පේ... ප්‍රමෝද්‍යත් එයි. මමත් ඒ දෙන්නට කියන්නං...” අකලංක කිව්වේය.

ඒ විතරක් නොවේ, එවෙලේම රුපියල් 50,000/-කුත් මගේ අතේ තිබ්බේය.
“...මේක මහප්පලා නැනා වෙනුවෙන් කරන්න හදන වැඩේට මගෙන්.”
“තවම plan කරනවා විතරයිනෙ මිනිහෝ.”
“කමක් නෑ... කමක් නෑ. අපි ඔක්කොම දන්නවනේ මහප්පගෙ හැටි. ඔයා කීයටවත් මේ සල්ලි වෙන වැඩකට නොගන්න බව. තව දවස් තුන හතරයි මහප්පේ අපි මෙහෙ ඉන්නේ. දන්නවනෙ, ඒ රටවල නිවාඩු නැහැනෙ මෙහෙ වගේ.”   

අකලංකලා පිටත්ව ගිය සැණෙන්ම මං කළේ අර රුපියල් 50,000/- වෙනමම කවරයකට දමන එකයි; විස්තරයක් ලියූ කඩදාසියකුත් එක්ක. ‘අම්මාට පිං පිණිස කරන්න  හදන වැඩේට අකලංක දුන් සල්ලි- පනස් දාහයි’.
දැන් හරි. හදිසියේ මං මැරුණත් ගෙදර කට්ටිය දන්නවා මේ සල්ලි මොනවටද කියලා.

ඊට පස්සේ පෙනුණේ මං වහන්සේ මැරෙනකල්මත්; කූරියා ගහනකල්මත් ඒ පිංකම කරන්නට  නොලැබෙන විදිහකි. මගේ ලෙඩ ගතිය වැඩි වුණේය; රටේ දේශපාලන තත්ත්වය උණුසුම් වුණේය; එක දිගටම වගේ වහින්නටත් පටන් ගත්තේය!

ලොකු අයිය දන්නවද, අපේ ෂෝනා තමයි ඒ wedding එකේ දෙවෙනි මනමාලයා...

එහෙම නමුත් අර පනස්දාහට තව 25,000/-කුත් එකතු වුණේය. ඒ මෙහෙමය.

චූටි නංගිගේ සැමියා සුදිත්, ලොකු පුතා ෂෝනුත් එක්ක ලංකාවට ආවේය. ඒ සුදිත්ගේ ඥාති පුත්‍රයෙකුගේ විවාහ මංගල්‍යයකට සහභාගී වෙන්නටය. “ලොකු අයිය දන්නවද, අපේ ෂෝනා තමයි ඒ wedding එකේ දෙවෙනි මනමාලය...”
“මරුනෙ Sudith! කාලෙ ගෙවෙන ඉක්මන... මට තවම මතකයි ඔයාලගේ වෙඩිම තිබ්බ හැටි... ෂෝන්ලා පොඩි දවස්වල ලංකාවට ආවාම දඹුල්ලේ trip එක ගිය හැටි, කණ්ඩලම වැවේ නෑව හැටි... එහෙව් පුතා දැන් මටත් වැඩිය උස ඉලන්දාරියෙක්!”

සුදිත්ලා මාව බලන්නට ඇවිත් තිබ්බෙත් බරටම කද මලු උස්සාගෙනය. ඒ මදිවාට වගේ රුපියල් 25,000/කුත් මගේ සාක්කුවට එබුවේය.
“එපා කියන්නෙපා ලොකු අයියේ. මහ ලොකු ගණනක් නෙවෙයිනෙ. ඔයාට බෙහෙත් ගන්න තියා ගන්නකො.”
”ඔයාලා ගෙනත් තියෙන තෑගි හොඳටම ඇති සුදිත්. මං මේ සල්ලිත් දානවා අපේ අම්මා වෙනුවෙන් කරන්න යන පිංකමකට.”

විස්තර ඇසුවාම සුදිත් upset වුණේය!
“ලොකු අය්යා ඕක තියාගන්න. මම දීපානිත් එක්ක කතා කරලා ඒ පිංකමට සල්ලි එවන්නං.”
“එපා, එපා. අම්මගේ මරණෙ වෙලාවෙයි- හත්දවසේ; තුන් මාසේ දානේ වෙලාවලයි ඔයයි චූටි නංගියි හවුල් වුණු තරම හොඳටම ඇති. මේ මදැයි...”

එහෙම තියෙද්දීය මං ෂෙහාන්ට (අකලංකගේ නැඟණිය සිඟිතිගේ හබියාට) ඇමතුවේ.
“මහප්පට කී දෙනෙක්ද ඕනි? මම යාළුවො කීප දෙනෙකුට කතා කරන්නං. හැබැයි මගේ ඔක්කොම යාළුවො ඉන්නේ වත්තල. පල්ලියේ චැරිටි වැඩ කරල තියෙන නිසා ඔයාගෙ වැඩේටත් නියමෙට match වෙයි. ප්‍රමෝද්‍යත් නිවාඩුවක් දාලා හරි එයි...
මහප්පගෙ යාළුවො තුන් දෙනෙක්නේ ඉන්නවයි කිව්වේ. එතකොට ඔයාත් එක්ක හතර දෙනයි...”
“පොඩ්ඩක් හෝව් ෂෙහාන්! මාව count කරන්න එපා. හරියට ඇවිද ගන්නවත් බැරුව ඉන්න මේ ලෙඩ මරගාතේ එතෙන්ට ගිහිං මොනව කරන්නද? මම එන්නෑ... ඒත් ගෙදර ඉඳලා ඔයාලට කෑම ටිකක් හදනවා- වැඩේ ඉවර වෙලා ආවාම කන්න.”

“පිස්සුද මහප්පේ? මං එයාලට අපේ ගෙදරදී සංග්‍රහ කරන්නං. ඔයා මහන්සි වෙන්න එපා.”
“Date එක ෆික්ස් කර ගත්තට පස්සේ, මම දවස් දෙක තුනකට කලින් ඉඳලයි එක එක කෑම හදන්නේ... එතකොට මහන්සියක් නෑ ෂෙහාන්.”
“එහෙනං මහප්පේ, මම අපේ එක්කෙනාටත් කියන්නං මොන-මොනවා හරි හදන්න. මොනවද අපි හදන්න ඕනි...”   

“ෂෙහාන්, ඔයාලටත් මොනා හරි හදන්නම ඕනි නං තක්කාලි සැලඩ් එකක් හදන්න.”
“Ok මහප්පේ!”

ඒ වැඩේ ලීඩ් කරන්න ෂෙහාන්ට පැවරුවා. (ෂෙහාන්, සිඟිති හා දරු දෙදෙනා)

“ලොකා, හිමන්‍යාගේ වැඩ අස්සේ මට නං ඔය වැඩේට එවෙන එකක් නෑ.” පෙබරවාරි 22 වෙනි සෙනසුරාදාට අපේ පිංකම යොදා ගන්නා විත්තිය කිව්වාම මානෙල් තැවුණාය.

“තමුසෙ ඇවිත් මොනව කරන්නද හලෝ... මාත් එහාට යන්නෑ... ඒ වැඩේ ලීඩ් කරන්න ෂෙහාන්ට පැවරුවා. එයා ඒක කරයි!”

“එහෙනං මේකත් ඒ වැඩේට ගන්න.” මානෙලුත් රුපියල් 5,000/- නෝට්ටු දෙකක් ගෙනවිත් දික් කළාය. “තමුසෙල පහුගිය ටිකේ කරපු පිං මදැයි. එකක් විතරක් හොඳටම ඇති! මේක ගත්තමත් ඔක්කොම අසූ දාහක් වෙනවා. තවම මං හිතාගෙන ඉන්න ගණන මේකට එකතු කළෙත් නැහැනෙ...”

“එහෙනං අපිට කරන්න දෙයක් නැහැනෙ ලොක්කා. 22 වෙනිදා ආවම හරිනේ. එදාටනෙ වැඩේ කෙරෙන්නේ. කීයටද මං එන්න ඕනි?” නමී ඇහුවේ එතකොටයි. (Blogs හරහා මිතුරු වුණු නමී දැන් මගේ මිතුරන්ගේ මිතුරෙකි; අපේ පවුලේත් හිතවතෙකි; විශේෂයෙන් හිමන්‍යා දෝණියන්දෑගේ.)  

“පිස්සුද මිනිහෝ? කවුද කිව්වේ ඔයාට කරන්න වැඩ කොටසක් නැහැ කියලා. ඔයාට වැඩ දෙක තුනක්ම තියෙනවා කරන්න.”
“උයනකොට උදව් වෙන්නද?
මානෙල් දන්නවද, ඔයාලගේ ලොකු අයියා හිටි ගමන් මට කියනවනෙ පොල් ගෙඩියක් ගාලා දෙන්නයි කියලා- නෙවිල් ලොක්කා එළවලු කපන අතරේ...”
“අපේ ලොකා එහෙම තමයි නමී. හාමුදුරු නමකට හරි කියලා වැඩ කරවාගන්න අපේ ලොකා දෙයියා!”

තෙවෙනි කොටසටà

අම්මාට පිං ඇත! -පළමුවෙනි කොටස

සිරි ලංකාවේ හුඟාාාාාාාාක් හුඟාාාාාාාාක් උදවිය නං මීට ටික දොහකට කලින් ‘උගේ අම්මට හැම නියං කාලෙදීම වැස්ස ලැබේවා!’ කියලා එක්කෙනෙකුට සුබාසිරි පැතුවාට සැක නැත. ද්වේෂ සහගතව- හොඳටෝම පක්ෂපාතීව- නිලයේ බලතලත් උපරිමයෙන් යොදාගෙන අයුතු ලෙසින් කටයුතු කළාම එහෙම කතන්දර අහන්නට වීමේ පුදුමයකුත් නැත.

අපේ අම්මා, සුනිල්, සමන්ති, බිමල් සමඟින් බදුල්ලේ සෝමා පුංචිලගේ ගෙදරදී...

නැත, නැත! ඒ පුතණ්ඩියාගේ මෑණියන්දෑ ගැන නෙවේ, මේ පෝස්ටුව.
මේ පෝස්ටුව අපේ මෑණියන්දෑ ගැනය! ආර්.වී. ලීලාවතී (ලීලා ශ්‍රෝඩර්) මාතාව ගැනය!!

හද්දා ඩොටේක; බදුල්ලේ කණුපැලැල්ල මයිලගස්තැන්නේ ඉපදුණු ලීලාවතී ‘ඒ ගමේ කෙල්ලන්ගෙන් දික් කලිසංකාරයෙකු කසාද බැඳගත් පළමුවැන්නිය’ වූවාය.
කසාදියෙන් (ඒ දවස්වල බදුල්ලේ උදවිය විවාහයට කියව්වේ ‘කසාදිය’ කියලාය.) අවුරුදු දොළහකට විතර පස්සේ දිසානායක හේවගේ ගුණපාලත් එක්ක මහරගමට ආවේ දරුවන් හතර දෙනෙකුත් සමඟිනි. කාලයකට පස්සේ එතැනින් කොළඹ හතට...

පදිංචියට නොවේ... රස්සාවට.
ඒ ඇති වුණු සම්බන්ධකම් මාර්ගයෙන් එංගලන්තයට... එංගලන්තයේදී නැවතත් විවාහ වී (එතකොට අපේ තාත්තා වියෝවී අවුරුදු හතරකි.) ලීලා ශ්‍රෝඩර් බවට පත් වුණාය!

අපේ අම්මාට එහෙව් විවිධ වූ, විචිත්‍රාකාර වූ අත්දැකීම් ලබා දුන් ‘ඉරණම’ එතැනින් නැවතුණේ නැත. ඩිමෙන්ෂියාවත්, බඩවැල්වල පිළිකාවකුත් ඇයට ලබා දුන්නේය.

‘මයිලගස්තැන්නේ ලස්සනම කෙල්ල’ / ‘සාවිත්‍රී වගේ කෙල්ල’ 2023 නොවැම්බර් 15 වෙනිදා මියගියේ හොඳටෝම වැහැරී, ‘පරඬැලක්’ බවට පත් වුණාටත් පස්සෙය. අම්මා මියගියේ මානෙල් නංගිලාගේ ගෙදර සියලු ඇප උපස්ථාන ලබමින් සිටියදීය. එතකොටත් සමන්ති- දීපාල් දෙන්නාම ලංකාවට ඇවිදින් සිටියහ. ආදරණීය දරුවන් පස් දෙනෙකුගේ සුමේටම කැපවී සිටින චූටි නංගි දීපානිට ලංකාවට එන්නට තරං ඉස්පාසු නොවිණි. ඒ හිලව්වටත් එක්ක අම්මාගේ හත් දවසේ පිංකම ඉහළින්ම කරවන්නට එයාට ඕනෑ විණි.
මානෙල්ගේ ඉහවහා යන සර්ධාවත් ඒකට එකතු වුණාම...

“ලොකා, මං අපේ පංසලෙන් අම්මගෙ තුන් මාසේ දානෙට දිනේ වෙන් කරවගත්තා.” හත්දොහේ දානමය පිංකම ඉවර වෙනවාත් එක්කම මානෙල් කිව්වේ, මාව දැනුවත් කරන්නයි.

හත් දවසේ පින්කමේදී සිද්ද වෙච්ච දේවල් ටිකක් මගේ හිත ‘චාං චඃ’ කරලයි තිබ්බේ!
අනෙක ඉතිං, මං වහන්සේ පෝයකටවත් පන්සල් නොයන- උදේ හවා මල් පහන් පූජා කිරීමේ පුරුද්දක් නැති ‘අබෞද්ධයෙක්’ නෙව.

මානෙල්ලට ඕනි වෙලා තිබ්බේ ‘සංඝික දානයක්’ දෙන්න. අට පිරිකර හතකට වැඩියෙන් පූජා කරන්න. එහෙම දානෙකට ස්වාමීන් වහන්සේලා හත් නමකට වැඩියෙන් ඉන්න ඕනිලු. ඒත් ගමේ පන්සලේ වැඩ සිටින්නේ හාමුදුරුවන් වහන්සේලා හත් නමකට අඩුවෙන්. ඒ හින්දා අල්ලපු ගමේ පන්සලටත් ආරාධනා කරන්නැයි මානෙල් උපාසිකා මාතාවට උපදෙස් ලැබිලා.

එළිපිට පෙනුණේ නැතත් (මට හිතුණේ) ඒ පන්සල් අතර පොඩි පොඩි කෝන්තර තියෙන විත්තියයි.

‘මේ ලියන අන්දොස් බෞද්දයා’ට පෙනෙන්නේ එකම බුද්ද සාසනේ උන්නාන්සේලා අතර තියෙන සමඟියක් නැතිකමක්.

අද්‍යතන හාමුදුරුවන් වහන්සේලාගේ විවිධාකාර ‘hair cuts’වලිනුත්, ප්‍රභේද ගොඩකට නතු වෙලා තියෙන සිවුරු වර්ණවලිනුත් ‘මේ ලියන අන්දොස් බෞද්දයා’ට පෙනෙන්නේ එකම බුද්ද සාසනේ උන්නාන්සේලා අතර තියෙන සමඟියක් නැතිකමක්.

ඒ දවස්වල අපේ මානෙල් වැඩියෙන් කල්පනා කරමින් උන්නේ ‘මරණයෙන් පස්සේ ලැබෙන දේවල්’ ගැනයි. දන්නවනේ... එහෙම අයගේ ශ්‍රද්ධාව කොහොමද කියලා. (2024 වෙද්දී නං ඒ ඇත්ති තදටම මාලිමාවට බැඳිලා උන්නේ. තවමත් එහෙමයි. පොස්ටර් ගහන්න- ගෙයින් ගෙට යන්න- ශ්‍රමදාන කරන්න... යන්නේ හිටු කියලා.) 
ඉතිං. බණට, දානයට හාමුදුරුවන් වහන්සේලා වඩම්මන්න ගියාම සිද්ද වෙච්ච අවුල්වලින් යසටම දැනුණා ‘පන්සල් අතර කෙරෙන සන්නිවේදනයේ මහිමය’.
“අනේ ලොකා... ඒවා හිතට ගන්න එපා. අපි ඔන්නොහෙ හොඳ හිතිං කරන දෙයක් කරමු.” කියලයි මානි හිත හදා ගත්තේ.

“... මානෙල් දිසානායක උපාසිකා මාතාව අපේ පන්සලේ හොඳම දායිකාවක්... පහුගිය දවසක මානෙල් උපාසිකාව තමන්ගේ සහෝදරියන් එක්ක එකතු වෙලා ලොකු පින්කමකුත් සිදු කළා. අපේ පංසලේ චෛත්‍යයේ සංවර්ධන වැඩවලට රුපියල් 25,000/-ක්ම පූජා කළා...”

සිරි ලංකාද්වීපයේ පංසල්වල කවම කවරදාකවත් ඉවර නොවෙන සංවර්ධන කටයුතු ගැනයි, මහා පරිමාණයේ කටයුතු ගැනයි මං වහන්සේ දැක්කෙම විවේචනාත්මක ඇහැකින්. අපේ ගමේ පංසලේ ලොකු හාමුදුරුවො ‘JVP නිමල්ගේ ගෙදරින් ගෙනා දානෙත් එපා.’ කියලා පාත්තරේට උඩින් අත තියල කියව්වාට පස්සෙවත් මට පාඩමක් ඉගෙන ගන්න බැරි වෙච්ච හැටි!

ඇත්තම කියනවා නං ඉතිං, හාමුදුරුවෝ අපේ නංගිලාගේ විසිපන්දාහක පරිත්‍යාගය ගැන කිව්වම, මට දත් මිටි කැවිලා- මහම මහ පාපයකුත් සිද්ද වුණා.
ඒ පාපයම ආයෙත් සිද්ද වුණයි කියමුකො එදාම හවස කෙරුණු සංවාදයකින්...

“ලොකූ දන්නවද? බණ අහන්න එනකොටයි- දානේ වැඩවලට එනකොටයි එක එක්කෙනා ලියුම් කවරවල දාලා දුන්නු සල්ලි ඔක්කොමත් අපි ලොකු හාමුදුරුවන්ට පූජා කළා.”
“කීයක්ද Sam?”
“දන්නෑ ලොකූ. අපි ඒ ලියුම් කවර ඇරල බැලුවේවත් නෑ.”

කොහොමෙන් හරි ඒ දාන-මාන කටයුතුවලදී මගේ මුල්‍ය දායකත්වය දෙවුණේ බොහොම අඩුවෙන්. මොකද කියතොත්, මගේ හිතට වෙනින් අයිඩියාවක් වැදිලයි තිබ්බේ!

පිළිකා රෝහල සම්බන්ධව...
මං ඉස්සෙල්ලාම එහාට ගියේ අවුරුදු හතළිහකටත් ඉස්සරින්. ‘අන්දොස් මංගල්ලේ’ post එකේදී කියපු ‘සුසිලා’ එක්ක. මතකයිනෙ, “බෑ දිසානායක බෑ! මම ගෙදරින් පැනලා යනවා.....” කියාගෙන මාව හොයාගෙන ආව සුසිලා.

අපේ හිතුමතේට එහෙම දාන-මාන පිරිනමන්නට බැරිය. ඒ සඳහා...

'සුසිලා හිත හොඳ එකියකි. සල්ලිය බාගෙත් යහමින් අතේ ගැවසෙයි.

ඊට අවුරුදු කිහිපයකට කලින් සුසිලලා මහරගම පිළිකා රෝහලට දානයක් දෙන්නට ගිය විටෙක රෝගී තරුණයෙකු හඳුනා ගත්හ. මේ අක්කාත්, මල්ලීත් අම්මට කියා කෑම උයවාගෙන, අඩුපාඩුත් අරගෙන නිතිපතාම වාගේ ඒ රෝගියා බලන්නට ගියහ; මුදල්-හදල්වලින් පවා ආධාර කළහ. කුරුවිට පැත්තේ තරුණයෙකුවූ ඒ රෝගියා, රෝහලේදී මිය ගිය විට (අතින් සියලු වියදම් කොට) මෘත දේහය රැගෙන කුරුවිටටත් ගිහින්, මළගමටත් සහභාගී වූහ!

හත් දොහේ පින්කමටත්....’ කියලයි මං ඒ ගැන කිව්වේ.

“අනේ දිසානායක. වරෙන්කො ඒ මල්ලියාව බලන්න යන්න. පව් බං. කුරුවිට ඉඳලා ගෙදරින් කවුරු හරි එන්නෙත් හරිම කලාතුරකින්. යමංකො බං.”
සුසිලාගේ පෙරැත්තය හින්දාය, මං පළමු වතාවට පිළිකා රෝහලට පිය නැඟුවේ. එතකොට නම් ආණ්ඩුවේ ඉස්පිරිතාල දැන් තරං ලකයකට තිබුණේ නැත. ඉස්පිරිතාල ගන්ධකේ හින්දා නහය හකුලාගෙන අර ලෙඩ මල්ලියාගේ දුක්බර කතාන්දරය අහගෙන හිටිද්දීය, මල්ලී සුසිලා යෝජනාවක් ගෙනාවේ.

“නිමල් අයියේ, අපේ මහරගම අමද්‍යප ශාඛාවෙන් පුළුවන් වෙයිද මෙහාට කොළ කැඳ දානයක් දෙන්න...”
“ඊළඟ සමිති රැස්වීමට ඔයාම යෝජනාව ගේන්නකො.” මම කීවෙමි. එහෙම්ම කෙරුණේය. යෝජනාව සම්මත  වුණේය. “පෙනෙල කැඳ දානයක් දෙමු!” කියන අදහසත් මතු වුණේය.

“කොහෙන්ද ඔච්චර පෙනෙල වැල් හොයන්නේ? කවුද එව්වා කොටන්නේ?”
“වැල් පෙනෙල කොච්චරක් ඕනිද? අපි හොයන්නං... සයිකල් තුන-හතරක මහරගම වටේ යන්න විතරයි ඕනි. නේද මචං...” මට කොහොඹ කොළ කිනිති 50ක් කවන්නට මුල් වුණු සෝමවීර මල්ලිකාරච්චි පෙරමුණ ගත්තේය.
“දානේ දෙන දවසට කලින් දවසේ හවසට අපි එන්නං. ළඟ ගෙවල්වලින් වංගෙඩි දෙක තුනක් ඉල්ලගෙන එමු. එළි වෙනකල් හරි අපි පෙනෙල ටික කොටලා දෙන්නං.” සමිතියේ සාමාජිකාවෝ කීහ... “බතික් වැඩපොළේ ළමයිනුත් එයිනෙ!”

නොහිතූ පරිමාණයෙන් ඒ දානය දෙවුණේය. වාට්ටු හත අටකම නේවාසිකව උන්නු රෝගීන්ට... ඒ කටයුත්ත නැවත නැවතත් තුන්-හතර වතාවක්ම කරන්නටත් අපට හැකි විණි.

ඒ එකලය! දැන් පිළිකා රෝහලේ රෝගීන්ට අපේ හිතුමතේට එහෙම දාන-මාන පිරිනමන්නට බැරිය. ඒ සඳහා කලින් අවසර ගත යුතුය. බිස්කට්, යෝගට්, සීනි, තේකොළ, කිරිපිටි, සබන් වැනි දේවල් වුණත් පරිත්‍යාග කරන්නට වෙන්නේ අවසර අරගෙනය; වාට්ටුවේ බලධරයෙකුගේ අධීක්ෂණය යටතේය.

සිතු දේ නොම වෙයි, නොසිතු දෙයක් වෙයි ලෝ දම් කැරකෙනවා!

ඊට පස්සේ මා පිළිකා රෝහලට ගියේ ‘අපේ සුනිල් මල්ලිගේ බිරින්දෑ මල්ලිකාවන්ගේ සුවදුක් බලන්නට’ය. දෙපා අවසඟ පාපන්දු පිස්සා- රාජමනි අංකල් බලන්නට එහාට ගියාමවත්, මුඛ පිළිකාවකට ගොදුරු වී උන් නෙවිල්ලගේ තාත්තාව බලන්නට එහාට ගියාමවත් ‘මතු දිනෙක මාත් එහි නේවාසික රෝගියෙකු වෙති’යි සංකාවක්වත් මට නොවිණි.

ජීවිතයේ හැටි එහෙමය.
‘සිතු දේ නොම වෙයි, නොසිතු දෙයක් වෙයි ලෝ දම් කැරකෙනවා’ නෙව...

හොඳටෝම අසාධ්‍ය වී මහරගම අපේක්ෂා රෝහලේ නේවාසිකව සිටියදී පවා, එහි කටයුතු කෙරෙන ආකාරය ගැන විමසිලිමත් වෙන්නට මට හැකි විණි. විශේෂයෙන්ම අසරණ රෝගීන් ගැන... සමහර රෝගියෙකු බලන්නට ගෙදරින් කෙනෙකු ආවේ ඉතා කලාතුරකිනි.

උදේ, දවල්, හවස තුන් වතාවෙම අපේ හිත-මිතුරන්ගෙන් හා නෑදෑයන්ගෙන් දෙතුන් දෙනෙකුන්වත් මගේ ගිලන් ඇඳ අසල රොක්වී හිඳිද්දී- අර අසරණ රෝගීන් බලා සිටි විදිහ මට තවමත් මතකය... ඒ රෝගීන්ගෙන් වැඩි දෙනෙකු කල් මැරුවේ රූපවාහිනිය ඉදිරියේය.

‘2017 අවුරුදු දවස්වල අප උන්නේ අම්පාර කිට්ටුවය. ඒත් තිහක් විතර පිරිසකි. නඩයේ වැඩිමහලු සැදැහැතියන්ට නොනගතයේදී පන්සලකට යන්නට උවමනා විණි. ඒ පළාත දන්නා අසංකට කතා කළ මම පන්සලක අයුරුවක් අහගෙන කට්ටියම එහි කැන්දාගෙන ගියෙමි. ඒ පන්සල කිසිම දියුණුවක් නැති එකකි. බණ මඩුව හැදිල්ල අවුරුදු දහයකටත් වැඩි කාලයක් තිස්සේ නැවතී තියෙන්නකි. දහම් පාසලේ ළමයින් දූවිලි ගොඩේ බිම ඉඳගෙනය, ඉගෙන ගනිමින් උන්නේ. 'අපි මෙහෙට උදව්වක් කරමුද?' යෝජනාවකි. ඒ වෙලාවේම රුපියල් තුන්-හාරදාහක් එකතු කර දුන්නෙමු. ඒත් අපේ හිතට මදිය!

චූටි මාමාත්, පුතා රංගත් රුපියල් විසිපන්දාහක ලන්සුවක් තැබූහ. ප්‍රභාත්, නදී, විජේසිරි තුන්දෙනාත් 25 ගණනේම පරිත්‍යාග කරන්නට කැමැති වූහ. එතනම ලක්ෂයකි. පොසොන් පෝයට කලින් ධර්ම ශාලාවේ බිමට කොන්ක්‍රීට් අතුරා දෙන බවට පොරොන්දුවකුත් හාමුදුරුවන්ට දීලාය අප ආපහු ආවේ. දන්නා-කියන අයට අපේ සත් ක්‍රියාව කියා උදව් පැතුවෙමු. ලක්ෂය මදි හින්දාය. හරියටම තුන් ලක්ෂ විසිදහස් හාරසිය පනහක් එකතු කර ගන්නට අපට හැකි විණි.’

ඒ විතරක් නොව, ඒ පන්සලේ ස්වාමීන් වහන්සේලාට වැසිකිළියකුත් සාදා දෙන්නට අපට හැකි විණි. ඊට පස්සෙත් රුපියල් 25,554.00 ක් ඉතිරිව තිබුණු බැවින් අප කළේ ඒ මුදලෙන් රූපවාහිනී යන්ත්‍රයක් මිලදී ගෙන පිළිකා රෝහලට පිරිනැමීමයි!

පිළිකා ඉස්පිරිතාලේ ළඟම පන්සලක් තියෙනවා. ඔය දුර පලාත්වල ඉඳලා ලෙඩ්ඩු බලන්න එන අය ඒ පන්සලේ තමයි නැවතිලා ඉන්නේ.

ඉස්සර උදවිය ළඟ නම් ‘පිං පොත’ කියා පොතක් තිබුණේලු. ඒ පොතේ සටහන් කර තිබ්බේ ඒ පොත් හිමියා විසින් කෙරුණු යහපත්- පිං අතේ වැඩ ගැනලු.

මට පිං පොතක් නැත. ඒත් මගේ මැදිහත් වීමෙන් කෙරුණු ‘හොඳ වැඩ’ ඉඳහිට මතකයට එයි. එතකොට පෙනෙන්නේ එවන් වැඩවලදීත් මේ ලියන්නා විවිධත්වය පැතූ වගයි.

ඉතිං, අපේ අම්මාගේ තුන් මාසයේ පින්කමත් වෙනස් විදිහකට කරන්නට මට උවමනා වුණේය. ඒ හින්දාම ඒ ගැන හිතන්නට වීමි.

“පිළිකා ඉස්පිරිතාලේ ළඟම පන්සලක් තියෙනවා. ඔය දුර පලාත්වල ඉඳලා ලෙඩ්ඩු බලන්න එන අය ඒ පන්සලේ තමයි නැවතිලා ඉන්නේ. ඒ මිනිස්සු බස් ගාස්තුව හොයාගෙන එන්නෙත් හරිම අමාරුවෙන් අයියේ.” අපේ සුනිල් කියූ විස්තරයක් මට සිහිපත් වුණේ එතකොටය. “දෙතුන් දවසක් වුණත් එහෙම මිනිස්සු එතැන නැවතිලා ඉන්නවා. ඉස්පිරිතාලේ නවත්ත ගත්තේ නැති ලෙඩ්ඩුත් දවස ගාණේ ගම්වල ඉඳගෙන යන්නෙන්න බැරි හින්දා නවතින්නෙත් ඒ පන්සලේ.”

“එතකොට එයාලට කෑම-බීම?”
“පන්සලෙන්... හුඟක් අය ඒ වැඩ කරන්න පන්සලට උදව් කරනවත් එක්ක, අයියේ...”

ගිහිල්ලම බලන්න ඕනි!
ඉතිං, හැන්දෑවක මාව එහාට එක්කරගෙන ගියේ අරුණයි. අප එහාට යනකොටත් පංසල කලබලකාරීය. තරුණ- තරුණියන් රැසක්ම එකේක වැඩවලය. “මහත්තයෝ, අපි දානයක් දෙන්න කතා කර ගන්නයි ආවේ...” වඩාත් තැන්පත් වැඩිහිටියෙකුටය මං එහෙම කිව්වේ.
“අනේ හොඳා! මහත්තයල එහෙනං කෙලින්ම පොඩි හාමුදුරුවන්ටම කතා කරන්න. අර ටෙලිෆෝන් එකෙන් කතා කර කර ඉන්නේ පොඩි සාදු. උන්නාන්සේ තමයි ඉස්පිරිතාලේ දාන වැඩ සේරම බාරව ඉන්නේ.”

පොඩි සාදු එක්කල කතා කරන්නට පැය බාගයකටත් වැඩි කාලයක් බලා හිටින්නට අපට සිද්ද වුණේය. එකක් ඉවර වෙනකොට තවත් call එකක්... ඒ සේරමත් දානය පිරිනැමීම පිළිබඳවය.

“මල්ලී මේ මහත්තයලට අර විස්තර පත්‍රිකාවක් ගෙනත් දෙන්න... මහත්තයෝ, ඒ පත්‍රිකාවේ සේරම විස්තර තියනවා. මහත්තයලගෙ මව්තුමීගේ තුන්මාසයේ පිංකම නේද කරනවයි කිව්වේ? මෙහෙදිම බණක් කියවලා... කැමති විදිහකට පිරිකර එහෙමත් පූජා කරලා පිං අනුමෝදන් කරවන්නත් මෙහෙ පහසුකම් තියෙනවා.
හෙට අනිද්දට ලොකු පිංකම් දෙක තුනක්ම යෙදිලා තියෙන නිසා අද මට හරියට වැඩ. මහත්තයට තව විස්තර කතා කරගන්න පුළුවනි ලබන සතියේ දවසක දවල් වෙලාවක ආවොතින්... නැත්තං මට කෝල් එකක් දෙන්න.”

“මෙතැන හෙණ ලොකු වැඩ සටහනක් යනවා වගෙයිනෙ...” ආපසු එන අතරේ අරුණ කීවේය. “එක දානෙකට කීයක් විතර යනවද ලොක්කා?”

 “මෙතැන හෙණ ලොකු වැඩ සටහනක් යනවා වගෙයිනෙ...” ආපසු එන අතරේ අරුණ කීවේය.

“මේ කොළේ කියන හැටියට නං අරුණ, එක එක ගණන්වලට දානෙ වේල් තියෙනවලු. එක දවසකදී ලෙඩ්ඩු 100ක් විතර පන්සලේ නැවතිලා ඉන්නවලු. ඒ ගොල්ලන්ට තුන් වේලටම කෑම- තේ- ඕනේ කරන දේවල්... බෙහෙත් එහෙමත් පන්සලෙන්ම දෙනවලු...”

“අඩේ... මරුනේ ලොක්කා. ඔයාල කරන්න යන වැඩේ සුපිරි... අම්මපා.”

පිළිකා රෝහල් විහාරස්ථානය මඟින් කෙරෙන සියලුම සේවාවන් අර විස්තර පත්‍රිකාවේ දැක්වෙනවා වගෙය.

උදේ ආහාර වේල සඳහා වියදම රුපියල් 27,000/-කි. දහවල් වේල සඳහා රුපියල් 37,000/-ක් වැය කරන්නට සිදු වෙයි. රාත්‍රී වේල සඳහාත් එම වියදමමය.
“අරුණ, තේ වේලකට නං රුපියල් 17,000/-ක් යනවලු. සුප් දානෙකට 12,000/-ක්ලු. කැඳ දානෙකට රුපියල්  10,000/-යිලු. ඒ ඕනිම දානයක් දෙනකොට අමතරව තව රුපියල් 3,000/-කුත් ගෑස්වලට ගෙවන්න වෙනවලු.”
“ඒ කියන්නෙ ලොක්කා, එයාලමද දානේ උයන්නේ?”
“ඔව්, ඔව්. අපටත් පුළුවනිලු කැමති නං උදව් වෙන්න.”

ඒ ඔක්කොම හරියට තිතට කෙරෙන පාටය. “ලොක්කා, ඔය අස්සේ ගැහිලිත් යනව ඇති නේද?” අරුණ ඇසුවාමය මගේ හිතේ තිබුණු විචිකිච්ඡාවත් එළියට පැන්නේ.

“ඔහොම වැඩ කෙරෙනකොට පොඩි පොඩි හරි මරිසි වැඩත් කෙරෙනව ඇති. ඒත් අරුණ, එහෙමවත් වාසියක් නැත්තං ඔය වගේ වැඩ දිගටම කරගෙන යන්න කට්ටිය එන්නේ නැහැනෙ...
මේ කොළේ කියවාගෙන යද්දී මට ටිකාක් විතර අප්සෙට් වැඩ දෙක තුනකුත් අහු වුණා.” තලියේත් කිඹුලන් දකින මම කීවෙමි.

“ඒ මොනවද බොසා?”
“හැම දානේකටම ඕන කරන බඩුයි, ගණනයි වෙන වෙනම පෙන්නුවාට පස්සෙයි ‘ගෑස්වලට තව 3,000/-ක් ඕන’ කියලා තියෙන්නේ. ඒ මදිවට මෙහෙමත් කියලනෙ අරුණ... අතුරුපස සඳහා යෝගට් / කෙසෙල් ගෙඩි රැගෙන එන්න. ඒවායින් මට නං පේන්නේ හොඳ බිස්නස් මයින්ඩඩ් කෙනෙක් එහෙම මෙතැන ඉන්නවා කියලයි...”
“ඒ කියන්නේ ඔයාට මෙතැන සැටිස් නෑ?”

“එහෙමමත් නෑ අරුණ. ඒත් තව ටිකක් හිතන්න ඕනි... බත් ඇති තැනටම කොසුත් බෙදනවට වැඩිය හොඳයිනේ, බත් නැති තැනකට කොස් බෙදන එක...”

අරුණ නිහඬ වුණේය. ඒ එයාගේ ත්‍රී වීලරය තද ට්‍රැෆික් එක මැද්දේ නිසාය. මම විස්තර පත්‍රිකාව කියවන්නට වීමි.

‘දහවල් ආහාර වේලක් සඳහා රුපියල් 37,000/-
සාමාන්‍ය ආහාර වේල:-
බත් / එළවලු වර්ග 2ක් / පලා වර්ගයක් / මස්, මාළු හෝ බිත්තර (කුමන හෝ එකක්) / පරිප්පු / පපඩම්

සම්බා හෝ නාඩු කිලෝ 20ක් / මාළු, කුකුළු මස් කිලෝ 9ක් හෝ බිත්තර 100ක් / කැමති එළවලු වර්ග දෙකකින් කිලෝ 06 බැගින් / ගම්මිරිස් කුඩු ග්රෑම් 250 / ලුණු කුඩු පැකට් / මිරිස් කුඩු ග්‍රෑම් 500 / තුනපහ කුඩු (අමු) ග්‍රෑම් 250 / සුදුළූණු කිලෝ 01 / අමු මිරිස් ග්‍රෑම් 500 / අමු ඉඟුරු ග්‍රෑම් 500 / උලුහාල්, අබ කුඩු ග්‍රෑම් 50 / පලා වර්ග මිටි 08 / කරාබු නැටි ග්‍රෑම් 50 / කෑලි මිරිස් ග්‍රෑම් 500 / පොල් ගෙඩි 20 / පොල්තෙල්  බෝතල 04 / ලොකු ළූණු කිලෝ 04 / කහ කුඩු ග්‍රෑම් 200 / බැදපු තුනපහ ග්‍රෑම් 250 / රතු ළූණු කිලෝ 01 / පරිප්පු කිලෝ 03 / දෙහි කිලෝ 01 / රම්පෙ, කරපිංචා, සේර, එනසාල් / පපඩම් කිලෝ 02

අතුරුපස සඳහා යෝගට්, අයිස් ක්‍රීම්, ජෙලි, කෙසෙල් හෝ ගස්ලබු රැගෙන එන්න.     

(අතුරුපස සඳහා යෝගට්, අයිස් ක්‍රීම්, ජෙලි, කෙසෙල් හෝ ගස්ලබු රැගෙන එන්න. ගෑස් සඳහා රුපියල් 3,000/-ක් අය කෙරේ.)

‘හාල් කිලෝ එකක බත් වැඩිහිටි පිරිමි හය-හත් දෙනෙකුට ඇති. කිලෝ 20ක්...’
‘දිසානායක මේ, තමුසෙගෙ ගණනට කෑම හදනවා තමුසෙ තනියෙන්ම දාන දෙන දවසට. දැන් දෙනවා ඒ මිනිස්සු කියලා තියෙන හැටියට...’
‘එහෙම කරන්න කලින් ටිකක් හොයල බලන එක වැරැද්දක් නෙවෙයිනෙ. අර කවියකිනුත් කියන්නේ
‘විමසුවයි කෙනෙක් යා නම් නරකාදී
මට සුවයි එහිම යමි වෙනතක නෑදී’ කියලා.’

“ලොක්කා, අපි ගෙදරට ආවා. මොකෝ? ඇස් ඇරගෙන නිදිද?”
“බර කල්පනාවක හිටියේ අරුණ.”
‘ඒකට කමක් නෑ බොසා. ආයේම පන්සලට එහෙම යන්න ඕනි වුණොත් මට කියන්න. Free of charge! මටත් පිනක්නේ...”
“කියන්නං, කියන්නං. මට හිතෙන්නේ වැඩේට කලින් සැරයක් දෙකක්වත් අපිට එහාට යන්න වෙයි!” මං වහන්සේ එවෙලේ අරුණට එහෙම උත්තර දුන්නත්- නැවත වතාවක් එහි යන්නට උවමනා වුණේ නැත.

YouTube එක මගේ අදහස වෙනස් කරන්නට මුල් වුණ නිසාය, ඒ...
දෙවෙනි කොටසටà