හරෝහරා හයවෙනි වරටත් සහ කීටෝ - පස්වෙනි කොටස

“එහෙම නෙවෙයි! ප්‍රියන්ත උදේ හිට මහන්සි වෙලා උයපු දේවල් නිකම්ම අහක දාන්නයැ. දෙන්න ප්‍රියන්ත එක බත් පාර්සලයක් මට. හැබැයි මහත්තයෝ, මම ඒකෙන් කන්නේ වෑංජන ටික විතරයි... හොඳේ.” නයා මරන්නෙත් නැති- පොල්ල කඩා ගන්නෙත් නැති ඒ විසඳුම අනෙක් අයත් පිළිගත්හ.

“නෙවිල් අයියේ, ඔයයි තමිරයි දෙන්නා... බත් කටකුත් කන්න- පුළුවන් නං. මොකද යුෂ්මතුන් දෙන්නටයි මටයි පැය 80ක් යනකල් කීටෝ ඩයට්ස් විතරයි!” ඒ අස්සෙත් අයස්මන්ත නිවේදනය කළේය.

හෙට උදේ මෙතැන ඉඳල මඩමේතොටට යන...

“නිමල් අයියේ, ඔයාටත් විශේෂයෙන් කියන්න දෙයක් තියෙනවා. හෙට උදේ මෙතැන ඉඳල මඩමේතොටට යන ට්‍රැක්ටරේකට...” අපේ අයස්මන්ත මහත්තයා හැරෙන්නේ පොල් පැලය දිහාවටය. උන්නැහේ ඊට කලිනුත් තුන්-හතර වතාවක්ම මට ඔය කතාව කියන්නට හැදුවේය. එහෙන් මෙහෙන් මුට්ටිය දමමින් බැලුවේය.

ඒ එකම වෙලාවකවත් ඇට්ටර මං වහන්සේ කට ඉස්සර කළේ නැත. කළේ සාවධානව අහගෙන ඉඳිල්ලය. අඩුම තරමින් ‘හා හ්ම්’ කියලාවත් නොකියා මී හරකෙකු වාගේ බලාගෙන ඉඳිල්ලය... එදා රෑත්...

“... උදේ මෙහෙ ඉඳල මඩමේතොටට යන ට්‍රැක්ටරේකට නිමල් අයියවත් නග්ගල යවන්න විදිහක් මම බොහොම අමාරුවෙන් set කර ගත්තා. අදත් ගොඩක් රෑ වෙනකල් නැඟිටලා ඉඳලා- හෙටත් පාන්දරම නැඟිටින්න වුණාම අපි කාටත් අමාරුයිනෙ... ඉතිං දෙවෙනි දවසේ ඉඳල ඔයාට අපේ speed එකටම යන්නත් පුළුවන් වෙයි- ඔයා හෙට වැඩිය මහන්සි නොවුණොත්...” පීරිස් කියාගෙන යයි.

ඒ පරෙස්සමෙන් වචන තෝරා ගනිමිනි; හිතා-බලමිනි; කිරා බලමිනි!

තෙපර බාමින් කියන්නට කලින්ම ඒ යෝජනාව කෙරෙන්නට යන විත්තිය මේ නසරානි නිමල් දිසානායකයා දැනගෙන උන්නේය. ඒත් ඒකා නිදැල්ලේ යන පන්දුවලට පහර දෙන්නට යන ජාතියේ එකෙක් නොවේ. තලාගත යුතු බෝලයක් එනතුරු ඉවසිල්ලෙන් බලා හිඳ, ටක්කෙටම පහර දෙන්නෙකි.
ඇත්තම කියතොත්, ඌ අර යෝජනාව කෙරුණාම ‘ගිඩි ගාලා’ දෙන්නට උත්තරයකුත් ready කරගෙනය උන්නේ!

‘මට බෑ!
මුළු දුරම පයින් යන්න මට පුළුවන්. ඉබි ගමනින් හරි මාත් එන්නං... මගේ speed එක අඩු බව ඇත්ත. ඒක ඇණයක් වෙනවයි කියල හිතනවා නං; මාව වාතයක් කියලා හිතනවා නං මම පාද යාත්‍රාවේ නොයා නවතින්න වුණත් ලෑස්තියි. එහෙම නැතිව මුල් දවසෙම ට්‍රැක්ටරයක නෙවෙයි, වෙන වාහනයක වුණත් මට යන්න බෑ!’

ඇට නැති දිව ලෙළවමින් ඕනෑම දෙයක් කියා දමන්නට ඕනෑම කෙනෙකුට පුළුවන්ය. හිතට ආවේගයක් ආවාම එසේ කිරීම වඩාත් ලෙහෙසිය. නමුත් හපන්කම එය නොවේ; නුවණක්කාරකම එය නොවේ! ඒ බව දන්නා නිසාමය, මං වහන්සේගේ හිතට තරහක් ආවාම ‘කතා නොකර’ ඉන්නේ. එහෙම වෙලාවට මගේ මුවෙන් පිටවෙන ‘වචන හී සර’වලින් ඇති වෙන්නේ සනීප නොවෙන තුවාලය.

පානම ඉඳලා කුමන පිවිසුම තෙක් එන අතරේ මා කළේ එළඹෙන්නට යන ජවනිකාව එහාට- මෙහාට හරවා බලමින් ආවර්ජනය කිරීමයි. තත්ත්වය විශ්ලේෂණය කිරීමයි.

මොකද බැරි. මම ගිය සැරෙත් ගියේ එහෙමයිනෙ. පැයක් ඇවිදලා ටිකක් රෙස්ට් කරලා ආයෙම...

‘ඇයි බං නිමලෝ ටිකක් හිතන්නෙ නැත්තේ? උඹේ බූරු මොළේට තේරෙන්නෙ නැද්ද එයාලා ඔය කියන්න යන දේ සාධාරණයි කියලා. තමුසෙ කොච්චර අසාධාරණ උත්තරයක්ද මිනිහෝ, දෙන්න ලෑස්ති කරගෙන ඉන්නේ?

Youth එකේදී තමුසෙ ඉගෙනගත්ත නේද කණ්ඩායමක් එක්ක සහයෝගෙන් වැඩ කරන්න ඕනි විදිහ. නායකත්ව ගුණාංග එහෙමත්...
කටින් බතල හිටවන්න කාටත් පුළුවන් යක්ෂයො... පරහිතකාමී වෙන්න ඕනි වෙලාවකුයි එන්න යන්නේ. අනිත් හය දෙනා ගැනත් ඩිංගක් හිතපං...
උඹට පුළුවන්ද උඹ හිතාගෙන ඉන්න target එකටම ගමන යන්න? වෙන මිනිස්සු නං මෙලහට උඹව හළලා.’

‘මොකද බැරි. මම ගිය සැරෙත් ගියේ එහෙමයිනෙ. පැයක් ඇවිදලා ටිකක් රෙස්ට් කරලා ආයෙම ගියේ! ඒ වගේම තමයි මේ සැරෙත් කරන්න යන්නේ...’

අපට අපේම හිත රවටා ගන්නට ඇහැකිද?

‘යයි, යයි. යස අගේට යයි.
ගිය සැරේට වැඩිය තමුසෙ දැන් අවුරුද්දකින් නාකියි, මැන්ටලේ!
හොඳයි- කියනවා, ගෙදරදී දවල්ට පැයක් හමාරක් නිඳා නොගත්ත දවසට තමුසෙ ඉන්නේ වෙරිකාරයෙක් වගේ නෙවෙයිද... මත් වෙලා වගේ නෙවෙයිද. එහෙම වෙලාවට තමුසෙගෙ ඉලව් කෙණ්ඩ පෙරළිලි, මස් පෙරළිලි කොච්චර වෙනවද යකෝ? දැනුත් හොඳටම රෑ වෙලා... ඒත් තවම මඟ... අදත් නිඳි මරලා- හෙට උදෙන්මත් නැඟිටලා බූරුවා වගේ පයින්ම කිලෝ මීටර් 23ක් යනකොට... උඹට පුළුවනිද අනිත් අයට වාතයක් නොවී...’

ඒ අස්සේ තවත් සිතිවිල්ලකුත්...
‘උඹට දෙවෙනි ගැන අමතකම වුණාද?’

ඒකත් ඇත්තය!
දෙවෙනි කිව්වේ අයස්මන්ත හිතවතාගේ දෙවෙනි දියණියයි. රුමේනියාවේ විශ්වවිද්‍යාලයක වෛද්‍ය විද්‍යාව හදාරණ දෙවෙනි, දිගු කාලයකට පස්සේ නිවාඩුවකට ගෙදර ආවේ දවස් කිහිපයකට කලිනි. “ඔයාල දන්නවනෙ... එයාලට ඕනි මේ දවස් ටිකේ අපේ පවුලම එකට එකතු වෙලා ඉන්න. දෙවෙනි ඉක්මනින්ම ආපහු යනවනේ... හරි අමාරුවෙන් එයාලව කැමති කරවගත්තෙ මම මේ සැරේ පාද යාත්‍රාවෙ යන එකට...”

එහෙම ප්‍රශ්නයක් මැද්දේ- ලොකු වියදමකුත්; වෙහෙසකුත් දරා කැපවීමෙන් අපේ ගමන සංවිධානය කළ අයස්මන්ත හිතවතාගේ සාධාරණ යෝජනාවට මා විරුද්ධ වීම සුදුසුද...
‘හරි නං මේ සැරේ පාද යාත්‍රාව අල්ලලා දාන්නයි තමුසෙලට තිබ්බේ.’

“මේ බලපල්ලකො යකුනේ... නිමල් අයිය ඇස්දෙක අරගෙනම නිඳිද කොහෙද...”
“පිස්සුද පීරිස්? මම අහගෙන ඉන්නේ... ඉතිං...” එච්චර වෙලාවක් සමවැදී හිටි මගේ මනෝ රාජ්ජයෙන් පිටමං වෙලා මං කිව්වේ තීරණයකුත් අරගෙනයි.

මැරෙන්න හරි බලාගෙන මඩමෙතොටින්ම කුඹුක්කන් ඔයෙන් එගොඩ වෙන්න දත කන්නේ...

“ඉතිං දෙවෙනි දවසේ ඉඳල ඔයාට අපේ speed එකටම යන්නත් පුළුවන් වෙයි- ඔයා හෙට වැඩිය මහන්සි නොවුණොත්... ඒ වගේමයි- ඔයා ට්‍රැක්ටරේ යනවා නං අපේ බඩු මලුත් ටිකක් හරි ඒකට දාන්න පුළුවන්- ඉඩ තිබ්බොත්...”

“ඔව් නිමලෝ, මහන්සි පිට ඉන්න අපි කාටත් ඒක වුණත් ලොකු සහනයක්නෙ බං!”
“ඔව් දිසානායක... ඒක නං ඇත්තයි!”

(අපේ නඩය පාද යාත්‍රාවේ යෙදුණු හතරවෙනි වතාවෙත් එහෙම සහනයක් ලැබුවා මට මතකය. ඒ වංගියේ bags තොගය පරෙස්සම් කරමින් ස්වේච්ඡාවෙන්ම ට්‍රැක්ටරයේ ගියේ මර්වින් බොතේජු හිතවතාය. ඒත් මඩමේතොටදී මර්වින් කිව්වේ ‘ට්‍රැක්ටරේ ඇවිත් එයාගේ puක හතරැස් වුණු විත්තිය’කි. “...ඒක මහ වධයක් බං... බැහැලා තනියම හරි පයින් එන්න හිතුණා. අම්මප- මං එහෙම කරනවා bags නොතිබ්බ නං.” ඒ චිත්‍ර වධය විඳි මනුස්සයාත් හදන්නේ මාව ට්‍රැක්ටරයක පටවන්නටය.)

පීරිස්ගේ කතාවට support කෙරෙනවා වැඩිය. විරුද්ධ වෙන එකෙක්වත් නැත. මම හිස සැලුවෙමි- ඔළු භාෂාවෙන් ‘හා’ කිව්වෙමි.
‘මං ඉතිං තදම තද දේව භක්තිවන්තයෙකුත් නෙවෙයිනෙ. / කතරගම දෙයි හාමුදුරුවෝ ඔකඳ ඉඳලා කතරගමට වැඩියයි කියන පාර දිගේම; මුළු දුරම යන්න ඕනි කියන හිතිවිල්ලකුත් තමුසෙට නෑනෙ නිදි. / එහෙම විශ්වාසෙකින් ඉන්න කට්ටිය වුණත් පුළුවන් තරං short cutsවලින් යන්නේ... මැරෙන්න හරි බලාගෙන මඩමෙතොටින්ම කුඹුක්කන් ඔයෙන් එගොඩ වෙන්න දත කන්නේ. / අනෙක බං දෙයියෝ වැඩිය පාර හරියටම කවුද දන්නෙ?’ මගේ හිතත් කියාගෙන කියාගෙන පලච්චි...

ඒ මදිවට නින්දට වැටෙද්දීත් මට එව්වාම කල්පනා වෙච්චි... ඒකෙන් වුණේ ඒ පැය දෙක-තුනෙත් මට හරි-හමන් නින්දක් නැති වෙච්චි එකයි.

කුමන පිවිසුමේ වනෝද්‍යාන ගොඩනැඟිලිවලත්, එව්වයේ අගුවලත් නිඳාගෙන උන් අය පාන්දරින්ම නැඟිටින්නට පටන් අරං. අපිත්...

“සර්ලට තේ ටිකක්...” වන ජීවියේ හිතවතා උදෙන්ම ආවේ ප්‍රශ්නයක් අහගෙන. පීරිස් මගේ දිහා බැලුවේ ‘උත්තර දියංකො මිනිහෝ, මාවම කන්න වගේ බලං ඉන්නේ.’ කියලා කියනවා වගෙයි.
“අපි තේ හදා ගන්නං. උණුවතුර ටිකක් උණු කරගන්න පුළුවන් විදිහක්...”
“මම උණුවතුර ගෙනත් දෙන්නං, ඉක්මනට... උණු කරපුවා තියෙනවා. සර්... ට්‍රැක්ටරේ හරියටම පහ වෙද්දී මෙතෙන්ට එයි... සර්ලගෙ bags ටිකකුත් දාගන්න පුළුවන් වෙයිලු. එතකොට කවුද සර් ට්‍රැක්ටරේ යන්නේ...”
“මේ ඉන්නේ... මෙයා තමයි ලෙඩා. එයා ලෙඩා නිසා හැම තිස්සෙම අපිටත් ලෙඩ දාන එකයි මිනිහගෙ වැඩේ...”

කූඩාරම ඇතුළට ඔළුව දමා ගන්නට ඔටුවෙකුට ඉඩ දුන් හිත හොඳ මනුස්සයාව මට මතක් වුණේ...

ඒ කතාව නැවතුණේ මහ සද්දෙන් කෙරුණු කඩා වැදීමකිනි.

“අම්මට සිරි! මේ ඉන්නේ අපේ දොස්තර මහත්තයා. කෝ අපේ මාමා... මාමේ, අපි තව සැරයක් හම්බ වුණා එහෙනං...” හෙමින් කතා නැති; දඩිබිඩි වැඩ ඇති ඉන්දික විරාමයක් නොගෙනම කියාගෙන යයි.

“සමහරු ඉන්නවා නිමල් අයියේ සිංහල භාෂාවේ තිත්, කොමා, හර්ෂාදී ලකුණ වගේ දේවල් තියෙන බව දන්නෙ නැති. එහෙම අය කතා කරන්න ගත්තම no stopping!” පීරිස් කියන දෙයකි ඒ. ඉන්දිකත් ඒ ගොල්ලේ කෙනෙක්ද?
“ඩොක්ටර්, ට්‍රැක්ටරේට අපේ බෑග්ස් ටිකකුත් දා ගන්න පුළුවන් වෙයි නේද?”
“පුළුවන් පුළුවන්... හැබැයි- දැන්මම මෙතෙන්ට ගේන්න වෙයි. පහට ට්‍රැක්ටරේ එනවලු...”

“අම්මට සිරි! ඒයි... සුජියා- බානි... ඉක්මනට ගිහිං අපේ bag ටික ගෙනෙමු බං. යමු යමු... මාමේ, අපි ටක් ගාලා එන්නං... බෑග්ස් ටිකත් අරගෙන.”

හොඳ ටික!
23 දෙනෙකුගේ ඇඳුම්-කැඩුම් මලු විතරක් නොවේ. හාල් පොල් මලුත්...
“ඩොක්ටර්, මේ දෙන්නවත් මාමා එක්කම යවමු. හරිය? මෙයාලත් ලෙඩ්ඩු. මෙයාලා දෙන්නට පුළුවන් අපි එනකල් දවල්ට උයන්නත්...”
“අපි නිමල් අයියත් එක්ක මේ නමීවත් යවන්නයි හදන්නේ... bag ටික බා ගන්නවත් කෙනෙක් ඕනිනෙ... අනික නිමල් අයියත් අපට උයන්නයි හිතාගෙන ඉන්නේ...”
“ඕන්නෑ ඕන්නෑ මාමේ... ඔයා දවල්ට උයන්න මහන්සි වෙන්න ඕන්නෑ! අපේ මේ නිස්සංකත් නියම කුකෙක්... නිස්සංක උයයි ඔය ගොල්ලන්ටත් එක්ක.”

අයස්මන්ත, මර්වින්, තමිර, ප්‍රියන්ත හතර දෙනාම ඔකඳ දේවාලයේ පාන්දර පූජාවට ගිහින්ය.

ඒ අතරේ පැමිණි වනජීවියේ හිතවතාට තරු පෙනුණා වගෙය. “මෙච්චර බෑග්ස්? ට්‍රැක්ටරේ එන්නේ අපේ බඩුත් පටවාගෙන. මේ ඔක්කොම නං ඒකට පටවන්න බැරි වෙයි සර්!” නෙවිල්, නමී හා මාත් හිටියේ ‘මුඛ පූට්ටු වූවන්’ වගේ නිස්සද්දවය.

පාන්දර පහට එනවා යැයි කී ට්‍රැක්ටරය ආවේ හතට විතරය.

එතකොටත් ඒක full loadය! තවත් නඩයක බෑග්ස්තුත් පටවලාය!! අපේ කට්ටියත්- ඉන්දිකලාගේ කට්ටියත් එකතුවී අපේ බෑග්ස් කන්දත් ඒ ට්‍රැක්ටරයට පැටෙව්වෝහ. ඒ තත්ත්පරයකුදු පමා නොවී; මොහොතකුදු අපතේ නොයවමිනි.
කූඩාරම ඇතුළට ඔළුව දමා ගන්නට ඔටුවෙකුට ඉඩ දුන් හිත හොඳ මනුස්සයාව මට මතක් වුණේ, වනජීවියේ හිතවතා එතැනට ආවාමය.

“අපේ තුන් දෙනෙකුත් යන්න ඉන්නවා... මඟින් තව බඩු ටිකක් පටවගන්නත් තියෙනවා...”
“මේගොල්ලෝ ඉඩ හදලා දෙයි මහත්තයෝ... චුට්ට දුරනේ...

අපේ ට්‍රැක්ටරය මඩමේතොටට ළඟා වෙනකොටත් සිංහල තරුණ නඩ කිහිපයක්ම එහි ළඟාවී ඉවරය!

-කෝ මේ මාමා... මචං සුජී, උස්සල ගනිං අපේ මාමව.” (ඒ විධානයත් එක්කම සවිමත් අත් හතරකින් නිමලයා උඩට ඉස්සුණේය; ට්‍රැක්ටරයට පැටවුණේය.)

බලං ඉන්නැතුව උඹත් නැඟපං නිස්සංක අර පැත්තෙන්... නැඟලා, මාමට වාඩි වෙන්න මේ පුටුව තියලා දීපං...” ඉන්දික මහ හඬින් පිරිස මෙහෙයෙව්වේ එතැන ලොක්කා එයා වගෙය.
“නමී... ඔයාලා දෙන්නත් නඟිනවා ඉතිං. අන්න ගේට්ටුව අරින්න හදනව...”

හා! ඒ ට්‍රැක්ටරයේ ගමන තමා ගමන!!
දඩ්ඩාං... ට්‍රැක්ටරයේ රෝදයක් පාරේ වළකට වැටුණා විතරකි. උඩට වීසි වුණු මේ ලියන්නා ආපහු folding chair එක මතට වැටුණේය.
ජරාස්... සද්දයකුත් එක්කම මාව පැත්තකට ඇලවීගෙන යයි... “නිදි... මොකද වුණේ” මට මුක්කුවක් වෙමින් නමී අසයි.

“පුටුව කැඩිලා.”
හරියට වාඩි වෙන්නවත් බැරිව- බාගෙට ඇලවී- බාගෙට හිටගෙන- බාගෙට කෙඳිරි ගෑවෙමිනි, පැය තුනකටත් වඩා මා උන්නේ...

අපට ඇදුණු ලොතරැයියේ තරම කියන්නට එක දෙයක් ලිව්වාම හොඳටෝම ඇතිය. අපේ ට්‍රැක්ටරය මඩමේතොටට ළඟා වෙනකොටත් සිංහල තරුණ නඩ කිහිපයක්ම එහි ළඟාවී ඉවරය! ඒ පා ගමනින්ම ඇවිල්ලාත්ය. (ජව සම්පන්නයන් එහෙමය. පසුව ආරංචි වූයේ පාද යාත්‍රික තරුණයන් දෙදෙනෙකු දෙවෙනි දවසේම; ජුලි පළමුවෙනිදාම කටගමුව ගේට්ටුවෙන් පිට වුණු බවයි. ඒ ශක්තිවන්තයන් දෙදෙනා සම්පූර්ණ දුරම ගිහිං තිබුණේ ඇවිදිමින් නොව- දුවමින්ලු!)

“ගල්මුල් අඩු සමතලා තැනක් අල්ලගෙන සුද්ද කරලා අපේ ඉටි රෙදි එළා ගනිමු.” නමීත්, නිස්සංකලාත් කුඩා කැබිලිත්ත දේවාලය ඉදිරිපිට කුඹුක් ගස් මණ්ඩියේ එක් තැනක් තෝරාගෙන, එහි එකතු වී තිබුණු වියළි කුඹුක් කොළ තොගය අතු ගා දැම්මෝහ. වැල්ල මතු කරගෙන ඉටි රෙදි එළුවෝහ. එහෙම අපේ තැන් වෙන් කරගත්තු ගමන්ම මං වහන්සේ කෙරුවේ කැඩිලා තිබුණු පුටුව හැකි විදිහෙන් අටවා ගැනිල්ලයි. ඊළඟට කිරිබත් කන්නට පටන් ගැනීමයි.

කුමන ගේට්ටුවෙන් ඇතුළු වෙන තැනම කිරිබත් දන්සලක් තිබෙයි. නෙළුම් කොළයක තැබූ කිරිබත් කැබලි කීපයක් සමඟ ලුණුමිරිස් හෝ සීනි සම්බෝල එතැනින් පිදෙයි. අප පාද යාත්‍රාවේ ගිය හය වතාවෙම එහෙමය. දමිළ වන්දනාකරුවන්ගෙන් වැඩි දෙනෙකු කළා වාගේ, අපිත් ඒ කිරිබත් වැළඳුවේ සෑහෙන දුරක් ගිය පසුවය.

මේ වතාවේ නම් ඊටත් ඉස්සරහින්ම තිබුණේ දමිළ පිරිසක් පැවැත්වූ දන්සලකි. එතැන දුන්නේ සිද්ධාලේප හා තවත් ඖෂධ වර්ග අඩංගු මල්ලකි.
“අර xකයන්ගේ වැඩවලට වැඩිය තියෙන්නෙ හඬයි, පඩ ෂෝයිනෙ මචං.” ඒ දන්සලේ වැඩ කෙරෙන හැටි බලාගෙන අපේ අසලින්ම උන් තරුණ පිරිසක එකෙක් කිව්වේය.

මඩමේතොටදී මා නිදහසේ කිරිබත් බුදින අතරේ,දෙදෙනෙක් පාද යාත්‍රා නඩ වෙත යමින් පණිවිඩයක් බෙදූහ.

“බලපංකො, අර බඩු දාලා තියෙන මල්ල දිහා. ලොකුවට පේන්නේ උන්ගෙ organization එකේ නම වෙන්නැති.”

“ඕවා ඔහොම තමයි මචං. NGO එකකින් වගෙයි පේන්නේ. අර අර, එක එකා අතින් බෙහෙත් බෑග්ස් බෙදනවා foto ගන්නේ- බැනර් එකත් එහාට මෙහාට කර-කර... ෂුවර් එකටම ගරානා project එකක්...”
“ඒත් මොකද මචං. මේ අහිංසක දෙමළ මිනිස්සුන්ට ඒ බෙහෙත් බඩු ටිකත් ගොඩක් වටිනවා වගේ. ඔය ගන්නේ පොර කකා...”

ඔවුන් ගැන මෙනෙහි කරමින් මඩමේතොටදී මා නිදහසේ කිරිබත් බුදින අතරේ, දෙදෙනෙක් පාද යාත්‍රා නඩ වෙත යමින් පණිවිඩයක් බෙදූහ. ‘අර van එකේ අපි බත් දන්සලක් දෙනවා. කෑම උයාගෙන ඇවිත් තියෙන්නෙ. එතෙන්ට එන්න කෑම ගන්න...’

“අම්මට සිරි... ඇහුණද නිදි?”
“ඇහුණ නේන්නං, නමී...”
“මාමේ... අපි බත් දන්සලෙන් කෑම එකක් ගෙනත් බලන්නං හොඳද කියලා. හොඳයි නං අපි දවල්ට නොඋයා ඉඳිමු නේද?” නිස්සංක මගෙන් අනුමැතිය ගත්තේය. මේ නිස්සංකගේ පළමු පාද යාත්‍රා ගමනයි!

“නමී, උයන්නේ නැතුවට කමක් නෑ- අපි ලොකු සාස්පානකට වතුර ළිපේ තියමු...” වරින්-වර එතැනට ළඟා වෙන නඩ දකින විට මට කියැවිණි. “...මට දැනෙන විදිහට නං අපේ කට්ටියත් එකොළහමාරට කලින් මෙහාට එවෙයි වගේ. ඒ එනකොටම තේ ඉල්ලයි...”

වැඩ සිද්ද වුණෙත් ඒ විදිහටමය.
“එතකොට තරුණ නායකත්වයෙන් හදාපු බඩු list එකෙනුත් බඩු ඉතිරි වෙන්නයි යන්නේ. අද උදේට මොකුත් හැදුවෙ නෑ. දවල්ටත් කෑම දන්සලෙන්...” බඩගිනි නිවා ගන්නට උයපු සුදුළූණු මාළුව කමින්- තේ කහට බොන අතරේ නෙවිල් ගණන් හදයි. “දිසානායක, පාවිච්චි නොකරන දේවල් උස්සගෙන යන්න නං අපට බෑ. එව්වට මොකද කරන්නේ?”

මගේ කල්පනාවට බාධා වුණේ ඉන්දිකගේ හඬිනි. “ඇයි මාමේ නිස්සංකලට මෙතැන සුද්ද කරලා දාන්න ඇරියේ. වේළිච්ච කොළ අයින් කරලා දැම්මම ඒවා යට ඉන්න කොඩයි ඇවිස්සෙන්න ගන්නවා. රෑට මෙතැන නිඳා ගන්න හම්බ වෙන එකක් නෑ මාමේ. කොඩයි එන්න ගනියි... යං යං අරහෙට.”
ඉන්දිකලා වියළි කොළ පිරුණු තණකොළ ගොල්ලක් උඩින් ඉටි රෙදි එළා ගනිද්දී අපි උන් තැනම උන්නෙමු.

“නිමල් අයියේ... අපි මෙතනම ඉඳිමු. ඔයාගේ බෑණලා ඉන්න තැනට ගියොත් අපිට කොහොමත් නිඳා ගන්නැතුව කතා කර-ක‍ර ඉන්නයි වෙන්නේ...” අපේ කෙනෙකු අඩු සද්දෙන් ඉල්ලීමක් කරයි.

“මතකයිනෙ කලින් සැරවල්වල...”
ඇත්තය! කොතෙක් මහන්සි වී හිටියත් එයාලා එක දිගට නොනිඳති. සමහර දෙනා ඊටත් අන්තය. ඔවුනට හිටින තැන අමතකය. තමන් නිසා අනෙකුන්ගේ විවේකයට සිදුවෙන බාධාවන් ගැන අමතකය. ඔවුහු රෑ මැද පවා සද්දෙන් උසුළු- විසිළු කරති; අසැබි වදන් පවා සද්දෙන් දොඩති. නඩයේ තුන්-හතර දෙනා එකතුව රෑ මැද්දේ බුලත් විට හපමින් හරුප දොඩවති...!

එයාලාට ගෙවල්-දොරවල්වලදී නිදහසේ කතාබහ කරන්නට ඉඩ නොලැබෙනවා වෙන්නැති!

සමහර දමිළ උදවියත් එහෙමය; ඝෝෂාකාරීය; දොඩමලුය. එයාලාට ගෙවල්-දොරවල්වලදී නිදහසේ කතාබහ කරන්නට ඉඩ නොලැබෙනවා වෙන්නැති!

“පොඩ්ඩක් අපේ කතාව ඉවර කරන්න දීපං මචං.” නෙවිල් සීරුවෙනි. “මොකද කියන්නේ... දැනටමත් අපි උස්සගෙන ආපු දේවල්වලින් සමහරක් ඉතිරියි. ඒවා හෙටත් උස්සගෙන යනවද- මෙහෙදිම වීසි කරලා යනවද?”
“අඩේ නෙවිලාවතී... කෑම ජාති වීසි කරන එක නං පව් මචං.”
“එහෙනං උඹ ඒවා උස්සන් යනවද?”

“හරි! මට දෙනවා සමපෝෂ පැකට්ස් තුනක්. සීනිත්...”
“නිමල් අයියේ, ගාපු පොල් ගෙඩි දෙකකුත් ගෙනාවා වැකුම් පැක් කරගෙන. බලන්නකො ඒවා හොඳයිද කියල. හොඳයි නං එකක් ගන්න සමපෝෂ හදන එකට...” තමිර පොල් බෑග්ස් දෙකම දුන්නේය.
දෙකම ඇඹුල් ගඳය- පිළුණු වෙලාය. “බලාගෙනයි මහත්තයෝ- වැකුම් පැක් කරපු පොල් සම්බෝල කන්නෙත්... එව්වත් නරක් වෙලා නං තමුසෙලට රෑ තිස්සේ කැලේට රිංග-රිංගා ඉන්න වෙයි! අපිට එහෙම ජංජාලයක් වුණා, අල්ල camp එක ළඟදි සැරයක්...”

“ඔව් මචං...” ඒ ගමනට එකතුවී උන් කෙනෙකු ඒ විස්තරය කියන අතරේ මම සමපෝෂ මිශ්‍රණය ඇනුවෙමි.

(ආදරණීය පාඨකයිනි. මේ විස්තරය මා ඔබට කියන්නේ අද්‍යතන තරුණ පරම්පරාවේ කෙනෙකුගේ ‘ප්‍රායෝගික බුද්ධි මහිමය’ මෙයින් හෙළිවන නිසාය. ඒ තරුණ මානවකයා අපේ නඩ දෙකේ 30 දෙනාගෙන් කෙනෙකු බව පමණක් කියුවාම සෑහෙයි. ලිවීමේ පහසුව සඳහාය; මා ඒ තරුණයාව ‘සුනිමල්’ කියා නම් කරන්නේ.
සුනිමල් අවුරුදු විසිපහක විතර තරුණයෙකි.)

සමපෝෂ මිශ්‍රණය අනන වෙලාවෙ මට උදව් දෙමින් ළඟින් හිටියේ සුනිමල්ය. ඒ හාදයා, ඒ කෑමට ප්‍රිය කරනවා විය යුතුය. සැරෙන්-සැරේ බඳුනට අත ඔබමින්; ඇඟිලි තුඩුවලින් ටික-ටික ගනිමින් මුවේ ලා ගත්තේය. මිශ්‍රණයට ලුණු- සීනි පදමට තියෙනවාදැයි බැලුවෙත් ඔහුමය.

“සුනිමල්, අර බෑග් එක ඇතුළේ තියෙනවා ප්ලාස්ටික් පිඟන් වගයක්. එයින් එකක් ගෙනැත් අල්ලන්නකො මේ ගුළි කරන එව්වා දාන්න.”

හදන්නේ මොනවාදැයි විමසූ අපේ කට්ටිය ‘සමපෝෂ එපා’ යැයි කීහ. ඉන්දිකලාත්...
“කවුද එතකොට මේවා කන්නේ?”

“සුනිමල්ට පේනවද අපිට උඩහින් ඉන්නවා groups දෙකක්. පොඩි ග්රූප් එකේ ඉන්නේ වයසක පහේ තුන් දෙනෙක්. අනෙකේ කොල්ලො set එකක්. දෙගොල්ලොම මෙතෙන්ට ආව වෙලාවේ ඉඳලා හාන්සි වෙලා ඉන්නවා මිස තේ ටිකක්වත් හදන පාටක් නෑ. අපි මෙව්වා එයාලට දෙමු.”
“එයාලා ගනීවිද?”

“මෙන්න... පිඟානේ සමපෝෂ ගුළි 15 ක් තියෙනවා. ඉස්සෙල්ලම අර වයසක තුන් දෙනාට මේවා දීලා- ඊට පස්සේ පිඟාන පිටින්ම කොලු නඩේට දෙන්න.” මම සුනිමල්ට කීවෙමි. ඒ යක්ෂ පැටියා කෙළින්ම ගියේ තරුණ නඩය වෙතටය. කොලු රෑන හිනාවෙමින් සමපෝෂ ගුළි පිඟානම පිළිගත් හැටි මට පෙනිණි.

“දැන් කෝ මිනිහො අර වයසක තුන් දෙනාට?”
“අරගොල්ලෝ දෙයිනෙ...” කියලාය සුනිමල් උත්තර දුන්නේ.
“එහෙම දෙන්න කියලා ඔයා එයාලට කිව්වද?”
උත්තරය සුනිමල්ගේ මුහුණින්ම පෙනෙයි. මම නිහඬවම...
à ඉතිරිය හයවෙනි කොටසට...